محمد رضا رئیسی نافچی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
مجید طالبی - عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین زینلی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان اصفهان

گل محمدی از مهمترین رزهای دنیای قدیم و یکی از مهم ترین گیاهان معطر است که زادگاه آن فلات ایران می باشد. با توجه به تنوع فراوان صفات مورفولوژیکی در بین توده های بومی گل محمدی بررسی تنوع ژنتیکی این ژنوتیپ ها می تواند در حفظ ذخایر ژرم پلاسم این گیاه و کمک به برنامه های اصلاحی موثر باشد. در این تحقیق از نشانگر cpSSR استفاده شد. تعداد 44 ژنوتیپ گل محمدی از نواحی مختلف کشور جمع آوری شد وپس از استخراج DNA از برگ تازه وتعیین کمیت وکیفیت DNA استخراج شده، واکنش PCR انجام شد. آغازگرهای انتخاب شده در مجموع 20 باند قابل امتیازدهی تکثیر نمودند که از بین آنها 13 باند ( 65 %) چندشکل بودند. دندروگرام حاصل از روش UPGMA بعضی از ژنوتیپ های استان های همجوار را درکنار هم قرار داد که نشان دهنده سازگاری ژنوتیپ های مختلف به شرایط محیطی هر منطقه می باشد. با استفاده از نرم افزار v4.0b PAUP* ماتریس فاصله بین ژنوتیپ ها محاسبه شد و دامنه فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ ها بین 0/00 تا 0/46 با میانگین 0/16 محاسبه گردید که با توجه به مقدار فاصله جغرافیایی بین استانها این فواصل ژنتیکی توجیه منطقی پیدا خواهند کرد. تجزیه به مولفه های اصلی نیز نشان داد که 3 مولفه اول در مجموع 61/74 درصد از کل تغییرات را توجیه می کنند، بنابراین روش تجزیه خوشه ای به عنوان بهترین روش برای ارزیابی تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ های گل محمدی است. در مجموع نشانگر cpSSR از کارایی لازم جهت تفکیک ارقام گل محمدی برخوردار بود.

گل محمدی، تنوع ژنتیکی ، cpSSR ، ایران