حسین حیدری - استادیار، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران
اسماعیل جهانی - دانشیار، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مرتضی قلیچ - استادیار، دانشگاه بین المللی قزوین، قزوین، ایران
سعید کبیری - استادیار، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران
جواد مداحی - استادیار، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران
محمدعلی رمضانی - استادیار، سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی، تهران، ایران.

تحولات اجتماعی ازجمله ظهور شبکه­های اجتماعی مجازی در سال­های اخیر باعث ایجاد تغییراتی در نحوه گذران اوقات فراغت شده است. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن ارائه تصویری از نحوه انجام فعالیت­های فراغتی مشترک در خانواده، تاثیر شبکه­های اجتماعی مجازی بر آن موردبررسی قرار گیرد. روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری شامل افراد بالای ۱۵ سال شهر تهران است. حجم نمونه برابر با ۶۰۰ نفر است که از طریق فرمول کوکران محاسبه شده است. روش نمونه­گیری، خوشه­ای چندمرحله­ای است و نمونه­ها با روش نمونه­گیری تصادفی مطبق انتخاب شده­اند. یافته­های به دست آمده نشان می­دهد که خانواده همچنان محوریت اصلی در انجام فعالیت­های فراغتی مشترک را دارا است. د جایگاه اقوام و خویشان ناچیز است و جایگاه دوستان ارتقا یافته است. مدت استفاده و میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی بر رفتن به سفرهای زیارتی و رفتن به سفرهای سیاحتی تفریحی با اعضای خانواده تاثیر کاهنده دارد ولی حضور با هویت واقعی و میزان فعال بودن در شبکه­های اجتماعی باعث تقویت فعالیت­های مشترک فراغتی با اعضای خانواده شده است. نتایج نشان داد که شبکه­های اجتماعی مجازی تاثیری دوسویه بر انجام فعالیت­های فراغتی مشترک دارد. تغییرات این حوزه نشان می­دهد که بندهای خویشاوندی در جامعه در حال گسست بوده و روابط بین فردی در جامعه در حال تجربه تحولاتی جدیدی است که در آن روابط بین فردی غیرانتخابی در حال حرکت به سمت روابط بین فردی انتخابی است که اساس آن را نه نسبت­های خونی بلکه علایق مشترک شکل می‎دهد.

خانواده, فراغت جمعی, دوستان, اقوام و خویشان, شبکه های اجتماعی مجازی