توحید تیموری - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

رمان سووشون اثر سیمین دانشور از مهم­ترین آثار داستانی معاصر است و داستانی که در رمان به آن پرداخته می­شود به دوره مهمی از تاریخ ایران یعنی جنگ جهانی دوم اشاره دارد. در این برهه از تاریخ، ایران به وسیله انگلیسی­ها و روس­ها اشغال می­شود و به خاطر این اشغال، مردم زیادی از گرسنگی و بیماری از بین می­روند. این مطالعه از مفهوم قصه گویی، باورپذیری و آسیب­پذیری ایدئولوژی که به وسیله آلن سینفیلد، نظریه­پرداز مطالعات فرهنگی، مطرح شده سود می­برد که به بحث مبارزه و پایداری در برابر نظام قدرت و سلطه می­پردازد؛ همچنین به وضعیت استثنائی و انسان مقدس که به وسیله آگامبن مطرح شده نیز برای تبیین شرایط ایران در آن دوره اشاره شده است. پس، اشغالگران برای اینکه حضور خود را توجیه کنند باید داستان و قصه مناسبی در این باب طرح کنند که آنقدر منطقی باشد که عموم مردم آن را قبول کنند و باور داشته باشند. انگلیسی­ها از اسطوره­های ایرانی استفاده می­کنند و با تفکر استعماری خود ادغام می­کنند تا حضور خود در ایران را برای مبارزه با هیتلر و فاشیسم به مردم بباورانند؛ اما آسیب­پذیری این طرح نظام قدرت و ایدئولوژی در استفاده از همان اسطوره­های ایرانی است و زری، شخصیت اصلی داستان، مرگ شوهرش یوسف را تبدیل به مراسم و آیین سیاوشان و سوگ سیاوش می کند و بدین ترتیب مردم را برای مبارزه با استعمار همراه می­کند.

سووشون, قصه گویی, باورپذیری, آسیب پذیری, مبارزه با استعمار, وضعیت استثنائی