فاطمه کیخا آخر - عضو هیات علمی گروه گروه بیوتکنولوژی گیاهان زینتی، جهاد دانشگاهی مشه
عبدالرضا باقری - استاد گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فر
نسرین مشتاقی - استادیار گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه

گیاه پروانش حاوی ایندول آلکالوئیدهای مختلفی از قبیل آجمالیسین، وین کریستین و وین بلاستین است که کاربردهای دارویی فراوانی دارند. یکی از روش های تولید این ترکیبات، کاربرد فناوری کشت سلولی است. لذا به عنوان اولین مرحله، بهینه سازی کشت کالوس این گیاه ضروری به نظر میرسد. در این آزمایش فاکتورهای مختلف موثر بر رشد کالوس جهت شناسایی بهترین شرایط، مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورها عبارت بودند از: دو نوع محیط کشت MS و B5 6 ترکیب هورمونی مختلف شامل NAA ( 1/5 و 2/5 میلیگرم بر لیتر) همراه با سطوح مختلف Kin 0/5 ، 1/5 و 2/5 میلیگرم بر لیتر ریزنمونه برگ پس از کشت در شرایط تاریکی اتاق رشد نگهداری و پس از 8 هفته صفاتی از قبیل درصد و شدت کالزائی، وزن تر و خشک، نوع و رنگ بافت کالوسهای القایی مورد ارزیابی قرار گرفت. اگرچه محیط کشت MS حاوی 1/5 میلیگرم بر لیتر NAA به همراه 0/5 و 2/5 میلیگرم بر لیتر Kin بالاترین درصد کال زائی را نشان داد اما بیشترین وزن تر و خشک مربوط به ریزنمونههای رشد یافته در محیط کشت B5 حاوی 1/5 میلیگرم بر لیتر NAA و 0/5 میلیگرم بر لیتر Kin بود. همچنین خصوصیات ظاهری کالوسهای رشد یافته در این محیط کشت نسبت به سایر تیمارها مناسبتر بود.

پروانش، وین بلاستین، وین کریستین، کشت کالوس، وزن تر و خشک