مهسا ثانوی جوشقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه ک
عظیم قاسم نژاد - استادیار گروه باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه کشاورزی و مناب
مهدی علیزاده - استادیار گروه باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه کشاورزی و مناب

کنگرفرنگی گیاهی چند ساله علفی از خانواده کاسنی Asteraceae و بومی نواحی مدیترانهای است. افزایش به کارگیری روشهای کشت بافت گیاهی منجر به تولید متابولیتهای گیاه در مقیاس وسیع شده است. در این تحقیق میزان فنل کل، فلاونوئید و آنتیاکسیدان کالوس رشد یافته در محیطهای کشت B5 SH و MS مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای کنگرفرنگی در پتری دیشهای حاوی کاغذ صافی در شرایط کاملا استریل جوانهدار شده و به منظور تهیه گیاهچه های سالم در محیط کشت نصف غلظت موراشینگ و اسکوگ MS1/2 کشت گردیدند. از گیاهچههای حاصل ریزنمونههای دمبرگ، برگ و ریشه تهیه شده و جهت کالزایی به محیطهای کشت فوق حاوی 8 گرم بر لیتر آگار، 30 گرم بر لیتر ساکارز و هورمون 2-4- دی کلروفنوکسی استیک اسید 2,4-D در غلظت های 0 ، 0/5 ، 0/75 و 1 میلی گرم بر لیتر انتقال داده شد. سپس میزان فنل کل، ترکیبات فلاونوئیدی و فعالیت آنتیاکسیدانی کالوسهای حاصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که محیطهای B5 و MS نسبت به محیط SH میزان فعالیت آنتیاکسیدانی بهتری داشتند. از نظر نوع ریزنمونه، ریزنمونهی ریشه نسبت به دیگر اندامها و نیز غلظت هورمونی 1 میلی گرم بر لیتر درصد بیشتری از رادیکالهای آزاد را مهار نموده است. در مقدار فنل بین محیطهای SH و B5 تفاوت معنیداری وجود ندارد و نسبت به محیط MS میزان فنل بیشتری دارند و همچنین در بررسی میزان فلاونوئید، محیط SH نسبت به دو محیط دیگر میزان بالاتری را دارد. بهترین غلظت هورمونی و ریزنمونه در تولید بیشتر فنل و فلاونوئید درکالوسها مربوط به غلظت 0/75 میلی گرم بر لیتر و در ریزنمونه برگ بود.

محیطکشت B5 ؛ SH و MS ، ترکیبات فنلی