امیرحسین رضاخانی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. رایانامه: ah.rezakhani@areeo.ac.ir
کامران رضایزدی - نویسنده مسئول، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. رایانامه: rezayazdi@ut.ac.ir
یونس علی جو - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. رایانامه: y.alijoo@uemia.ac.ir

مطالعه حاظر به منظور مقایسه اثرات افزودن مکمل­های چربی مختلف بر عملکرد تولیدی و برخی فراسنجه­های خون و شکمبه در گاوهای تازه­زا هلشتاین و با استفاده از  ۳۲ راس گاو شکم دوم به بعد، با میانگین وزن بدنی ۱۱/۲۹ ± ۲۸/۶۴۹ کیلوگرم و امتیاز وضعیت بدنی ۳۰/ ± ۷۸/۳  در قالب طرح کاملا تصادفی در  چهار تیمار آزمایشی از زمان زایش تا ۲۱ روز پس از آن انجام شد. جیره­های آزمایشی عبارت بودند از ۱- بدون مکمل چربی، ۲- حاوی نمک کلسیمی اسیدهای چرب غیراشباع، ۳- حاوی نمک کلسیمی اسیدهای چرب اشباع و ۴- حاوی مخلوط مساوی از هر دو. ماده خشک مصرفی و تولید شیر، روزانه ثبت گردید. نمونه­های شیر در روزهای هفت، ۱۴ و ۲۱ اندازه­گیری شد. نمونه­گیری از خون در روزهای صفر، هفت و ۲۱ و پس از خوراک­دهی صبح، انجام شد. به منظور اندازه­گیری فراسنجه­های تخمیری، مایع شکمبه، در روز ۲۱ پس از زایش اخذ گردید. نتایج نشان داد، نمک کلسیمی اسیدهای چرب غیراشباع باعث کاهش، اشباع و مخلوط باعث افزایش ماده خشک مصرفی شدند (۰۵/۰P<). تولید شیر، چربی شیر، شیر تصحیح شده براساس چهار درصد و تصحیح شده براساس انرژی، راندمان مصرف خوراک، و غلظت بتاهیدروکسی ­بوتیرات و فراسنجه ­های تخمیری شکمبه تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفتند. غلظت اسیدهای چرب استریفیه نشده در گروه کنترل و تیمار دوم بیش از حد آستانه ­ای بود. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش و عملکرد گاوها، استفاده از مخلوط مساوی مکمل­های چربی، حاوی اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع نتایج بهتری را در بر داشت.

اسیدهای چرب استریفیه نشده, راندمان خوراک مصرفی, نمک کلسیمی اسیدهای چرب اشباع, نمک کلسیمی اسیدهای چرب غیر اشباع