لیلا پورطاهری - .
فائزه باقریان - .
سمیه به نژاد - .
مطهره بیک مداح - .

دهه ۲۰ خورشیدی در تاریخ معاصر ایران، دوره ای حیاتی و پرجنب وجوش است که در آن نیروهای مذهبی نقش کلیدی در تحولات سیاسی و اجتماعی ایفا کردند. این مقاله به بررسی نقش و تاثیرات نیروهای مذهبی در این دوره می پردازد و تحلیل می کند که چگونه این نیروها با استفاده از نفوذ و اعتبار خود توانستند به شکل دهی به جنبش های مهمی چون ملی شدن صنعت نفت و سایر تحولات اجتماعی کمک کنند. نیروهای مذهبی با حمایت از دکتر محمد مصدق، مبارزه با فساد، و ترویج اصول اخلاقی و اجتماعی، به تقویت پایگاه اجتماعی و مشروعیت خود پرداخته و همچنین به ترویج ایدئولوژی های اسلامی و عدالت اجتماعی کمک کردند.این مقاله همچنین به بررسی چالش ها و مقاومت هایی که نیروهای مذهبی با آن مواجه بودند، از جمله تضاد با نیروهای سکولار و ملی گرا، فشارهای حکومت پهلوی، و رقابت های درونی، می پردازد. در ادامه، تاثیرات بلندمدت این نیروها بر آینده ایران، از جمله تقویت پایگاه اجتماعی، ترویج ایدئولوژی های سیاسی و اجتماعی اسلامی، و تاثیر بر جنبش های سیاسی و اجتماعی دهه های بعدی، تحلیل می شود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که فعالیت های نیروهای مذهبی در دهه ۲۰ به عنوان بنیان گذار تحولات مهمی در تاریخ معاصر ایران عمل کرده و نقش تعیین کننده ای در شکل گیری و هدایت جنبش های سیاسی و اجتماعی در دهه های بعد ایفا کرده است.

یروهای مذهبی، دهه ۲۰ خورشیدی، ملی شدن صنعت نفت، آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی، تحولات سیاسی و اجتماعی، تاریخ معاصر ایران.