سید سجاد غلامی - استادیار گروه الهیات دانشگاه یاسوج نویسنده مسئول
ابوالحسن مومن نژاد - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه یاسوج
راضیه اکبری - کارشناس ارشد ادبیات عرب
صادق محمدی پور - دکترای علوم قرآن و حدیث

تفاسیر قرآن پیوسته از ابعاد متفاوت مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند، کاوش در هر یک از این رویکردها، در بهره گیری صحیح از تفاسیر و اعتبارسنجی مولفه های اثرگذار در روش تفسیری سودمند است. در این پژوهش با تاکید بر تقسیم بندی آیت الله معرفت از تفاسیر قرآن، دو مولفه مهم نقل و عقل در تفسیر«مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر سید علی حائری تهرانی» از مفسران قرن ۱۴ (ق) شیعه، مورد اعتبارسنجی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد اساس این تفسیر مبتنی بر روش تفسیری اجتهادی و روش «قرآن به سنت» است و در تبیین آیات قرآن از روایات معصومین (ع)، اقوال صحابه و تابعین و همچنین آیات دیگر قرآن استفاده شده است. در حوزه نظری، بهره گیری از عقل نیز تبیین شده و در حوزه عملی، گونه های مختلف اجتهادات تفسیری مانند تبیین مفردات، تقیید مطلق، تبیین مباحث صرفی و نحوی و بلاغی، قابل دستیابی است. نظرات حائری در باب علوم قرآنی؛ مانند: قراءات، نسخ، محکم و متشابه، اسباب نزول و مکی و مدنی اکثرا موافق با سایر علما است ولی در برخی موارد نیز نظرات خاص خود را دارد. نحوه تعامل با نظرات سایر مفسرین، استفاده از سیاق و مناقشه با اسرائیلیات در قصص قرآنی، از مهمترین شاخصه های مقتنیات الدرر است که آن را از سایر تفاسیر متمایز می کند.

روش تفسیری، مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر، روایات، عقل، اجتهاد.