سمانه مهدی نژاد - مدرس گروه شهرسازی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
شهریار شقاقی - استادیار و عضو هیئت علمی گروه معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر،ایران.(نویسنده مسئول) sh.shagagi@iaushab.ac.ir
سیده رقیه رفیعی بنی الصادق - دانشجوی کارشناسی روانشناسی، واحد شهر ری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

ناحیه تاریخی شهرها در طول زمان نقش بارزی در هویت بخشی به حیات شهری ایفا نموده اند. میدان تاریخی صاحب الامر تبریز در گذشته مرکز حکومتی با کارکردی فرامنطقه ای و ملی بوده است؛ در حال حاضر فاقد هویت و جایگاه تاریخی باارزش خود است. هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به راهبردهایی در راستای احیاء میدان تاریخی صاحب الامر می باشد. پژوهش حاضر کاربردی می باشد و با استناد به ماتریس QSPM و تحلیل SWOT، اهمیت و اثربخشی استراتژی های احیاء و بازسازی بافت های تاریخی مشخص شده است. استراتژی مناسب پژوهش در محدوده انطباقی (WO)قرار گرفت. با توجه به یافته های حاصل از ماتریس QSPM؛ اولویت ۱، ایجاد تمهیدات لازم جهت حضور گردشگر در مجموعه تاریخی با امتیاز ۷.۲۳، اولویت ۲، تدوین ضوابط و مقررات لازم جهت حفظ ابنیه تاریخی موجود در محدوده مورد مطالعه و حوزه بلافصل آن با امتیاز کل۷.۲۰، اولویت ۳، معاصرسازی کاربری پیرامون میدان و حوزه بلافصل آن با توجه به نقش و عملکرد تاریخی فضا با امتیاز کل ۷.۱۹، اولویت ۴، تزریق کاربری های متضمن زندگی شبانه با امتیاز کل ۷.۰۸ و اولویت ۵، محدود ساختن تردد خودرو در داخل مجموعه تاریخی با امتیاز کل ۴.۴۹ می باشد. این پژوهش می تواند به عنوان یک الگوی مطالعه برای احیاء بافت های تاریخی مشابه به کار گرفته شود و موجب حفظ هویت فرهنگی و تاریخی آن ها گردد. پیشنهادات ارائه شده برای دستیابی به راهبردهای پژوهش از جمله جلب مشارکت افراد ذی نفع، ارتقاء امنیت فضا، تقویت شبکه ارتباطی پیاده و سواره، مسیرگشایی و حل گره های ترافیکی و سایر پیشنهادات می توانند به احیاء و بازسازی بافت تاریخی مورد نظر، کمک بسزایی نمایند.

"