علی هوشمندآیینی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودبار، گروه عمران، رودبار، ای

یکی از مهمترین بخشهای سازه ای بنا در معماری سنتی ایران که برشکل گیری اثر معماری و همچنین منظر شهری تاثیر بسزایی دارد، گنبد ها میباشد. در معماری طبیعی ناحیه فلات مرکزی، ایجاد ارتباط مادی و معنوی با شرایط محیط و کاربردسقف های قوسی، مانند گنبدها ویژگی و جایگاه مهمی را طی قرن ها پیدا کرده است، لذا در این مقاله، بعنوان نمونه ای از شاهکارهای ایرانیان باستان، به بررسی کارایی این گونه سقف ها در آب انبارهای بادگیردار پرداخته ایم.آبانبارها بعنوان یکی از بناهای عامالمنفعه از منزلت و جایگاه فراوانی در تمدن ایران برخوردار بوده است و تقریبا در سراسر ایران (حتی در شهرهای شمالی) پراکنده است. فضای مخزن هیچ یک از آب انبارها حبس نمیباشد و همه آنها دریچه ای جهت تهویه هوا دارند. حبس بودن فضای مخزن علاوه بر آن که امکان دسترسی بداخل آن را مشکل مینماید، آب را هم بسیار گرممیکند، لذا در روزهای آفتابی فضای بسته مخزن بسیار گرم میشود. بدین لحاظ کلیه آب انبارها دارای دریچه های تهویه بر روی بام مخزن و یا بادگیر میباشند. آب انبارهای حاشیه کویر مرکزی ایران اکثراً دو، چهار و یا شش بادگیر در اطراف مخزن دارند. این دریچه های تهویه و بادگیرها، علاوه بر تهویه فضای داخل مخزن باعث خنکی و گوارایی آب آن نیز میشوند. در این مقاله بعداز بیان نحوه عملکرد آب انبارها، با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی به بررسی نحوه عملکرد آب انبارهای بادگیردار تحت سرعت های مختلف، پرداخته ایم. برایاین منظور ابتدا مدل هندسیو مشبندیسازه در نرم افزارGAMBIT انجام شده و سپسبا استفاده از نرم افزارFLUENT به بررسی الگوی جریان در این نوع از آبانبارها پرداخته ایم. نتایج حاصل از آنالیز بصورت کانتورهای سرعت در جهات Y ،X و الگوی جریان و ... نمایش داده شده است.

آب انبارهای بادگیردار، دینامیک سیالات محاسباتی، سرعت های باد مختلفFluent