مریم میراصانلوزیدی - دانشجو دکتری مهندسی برق الکترونیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد نو ر
سیدصالح قریشی امیری - استاد گروه مهندسی برق-الکترونیک، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نو ر
رضا یوسفی - استاد گروه مهندسی برق-الکترونیک، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نو ر
حبیب اله آدرنگ - استاد گروه مهندسی برق، دانشکده مهندسی و فناوری، دانشگاه مازندران، بابلس ر

در دهه های اخیر تلاش برای پردازش اطلاعات با سرعت بالاتر، دانشمندان را به سمت استفاده از ادوات نوری، مانند لیزر، آشکارساز، مدولاتور، موج بر و رینگ رزوناتورها سوق دادهاست و همچنین استفاده از حسگرهای زیستی مبتنی بر فیبر کریستال فوتونی یکی از بحثهایی است که هر روز بر اهمیت آن افزوده میشود، زیرا کریستالهای فوتونی میتوانند برای متمرکز کردن میدان الکتریکی در ضریب شکست ناحیه ای کوچک طراحی شوند، که این عمل، حسگری با حساسیت بالا میسازد. منطقه کوچک سنجش در این نوع حسگر اجازه میدهد بسیاری از حسگرها به صورت متراکم بر روی تراشه عمل کنند و به طور بالقوه تشخیص تک مولکولی بدهند. علاوه بر این کریستال فوتونی با فناوری CMOS ساخته میشود و به راحتی اجازه مجتمع شدن در تراشههای مجتمع را میدهد و به سادگی میتوان با دستگاههای میکروالکترونیک، میکروسیال و انواع دیگر دستگاههای نوری یکپارچه شوند. حسگرهای تشدید پلاسمون سطحی مبتنی بر فیبر کریستال فوتونی مزایای قابل توجهی نسبت به سایر حسگرهای نوری دارند، ازجمله میتوان به حساسیت قابل ملاحظه، دقت و سرعت پاسخ بالا، تشخیص بدون برچسب و امکان تشخیص مولکول های زیستی با غلظت و حجم کم اشاره نمود. در این مقاله مروری، تاریخچه و وضعیت فعلی حسگرهای پلاسمونی مبتنی بر فیبر کریستال فوتونی بررسی شده است و کاربردهای بالقوه آنها در حوزه های مختلف به ویژه پزشکی ارزیابی شده است. این مقاله مروری میتواند برای جامعه علمی که علاقه مند به پژوهش در حوزه حسگرهای پلاسمونی هستند، مفید باشد.

فیبر کریستال فوتونی، حسگر نوری، تشدید پلاسمون سطحی، حساسیت.