تبیان میرانی - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه کردستان
هدیه بدخشان - استادیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
سامان بهرامی کمانگر - استادیار بیماری شناسی گیاهی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزیو منابع طبیعی، استان کردستان

بیماری لکه نواری باکتریایی BLS ناشی از Xanthomonas transluscens pv. undulosa ، به عنوان یک تهدید جدیو بالقوه برای تولید گندم در اکثر کشورها از جمله کشور ایران، ظاهر شده که عمدتا به دلیل کاشت گونه هایگندم نسبتا حساس یا حساس به BLS و وجود شرایط مناسب برای اپیدمی باکتری مولد بیماری می باشد؛درنتیجه شناسایی و استفاده از ارقام مقاوم به این نوع تنش یک استراتژی کارآمد با هزینه ی کمتر است کهبالطبع بازدهی بالاتری را نیز به دنبال خواهد داشت. در این مطالعه سعی شده است تعداد ۳۶۰ ژنوتیپ گندم باتیپ های مختلف رشدی در جهت مقابله با این بیماری در گلخانه، مورد ارزیابی قرار بگیرند و میزان حساسیتآنها مشخص گردد تا ارقام مقاوم در صورت وجود، شناسایی و معرفی گردند. این تحقیق در گلخانه و در قالبطرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام گرفت، همچنین آلودگی آزمایشگاهی و تلقیح ژنوتیپ های گندم با سویه یباکتری رایج در مزرعه KPDS-Xtu صورت گرفت. برای ارزیابی مقاومت، شدت بیماری DS روی برگ هامحاسبه گردید. واکنش ژنوتیپ های گندم نسبت به بیماری BLS براساس مقادیر مقیاس های DS ، متفاوت بود.ژنوتیپ های با میزان شدت بیماری ۲۰ %≤ به عنوان ژنوتیپ های مقاوم یا نیمه مقاوم شناسایی شدند بعلاوه گیاهانبا مقدار DS برابر صفر یا خیلی کم در زمره گیاهان خیلی مقاوم تشخیص داده شدند. با این وجود، ۴۶ ژنوتیپ( ۸ / ۱۲ درصد) به عنوان مقاوم در نظر گرفته شدند و مقاومت پایدار داشتند. ژنوتیپ با کد ۲۴۴ براساس DS فاقدهر گونه علائم بیماری بود و به عنوان یک ژنوتیپ دارای مقاومت خیلی بالا نسبت به بیماری لکه نواری باکتریاییشناسایی شد. در این آزمایش ژنوتیپ های گندم مقاوم، نسبت به ژنوتیپ های حساس، متداول تر بودند. همچنیندر این مطالعه، ژنوتیپ هایی دارای مقاومت نسبت به بیماری BLS شناسایی شد. این ژنوتیپ ها می توانند دربرنامه های به نژادی گندم و با ارزیابی های مرزعه ای برای مقابله با بیماری لکه نواری گندم، مورداستفاده قراربگیرند

و Triticum aestivum، بیماری لکه نواری باکتریایی، مقاومت به بیماری، شدت بیماری، ارزیابی بیماری