ارزیابی و مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و طرحواره درمانی هیجانی بر حساسیت اضطرابی و عدم تحمل ابهام در دانش آموزان دارای اختلالات اضطرابی

اسکیما تراپی یا طرحواره درمانی هیجانی یک مدل شناختی-اجتماعی از نحوه درک، تفسیر، ارزیابی و پاسخ افراد به احساساتخود و عواطف دیگران است. همه افراد در برابر تجربه طیف گسترده ای از :«احساسات مشکل ساز» از جمله خشم، اضطراب، غم، ناامیدی ، رشک، حسادت و رنجش آسیب پذیر هستند، اما همه افراد دچار اختلال روانپزشکی ن می شوند. مدل طرحوارهدرمانی هیجان مدار فرض میکند که افراد در معنا بخشی و تنظیم هیجانات متفاوت هستند و این تفسیرهای روانشناختیراهبردهای مشکل سازی برای مقابله با احساسات به وجود می آورند. برخی از این راهبردهای مشکل ساز عبارتند از سرکوب،نشخوار فکری، اجتناب، سرزنش و سوء مصرف مواد. هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و طرحوارهدرمانی هیجانی در کاهش حساسیت اضطرابی و عدم تحمل ابهام دانش آموزان دارای اختلالات اضطرا بی شهر ساری بود.این یک طرح نیمه آزمایشی است که از قالب پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل پیروی می کند. نمونه پژوهش شامل۴۵ دانش آموز با تشخیص روانشناس مرکز مشاوره اداره آموزش و پرورش شهرستان سا ری با تشخیص اختلالات اضطرابیبود. دانش آموزان به طور تصادفی در سه گروه (گروه آزمایش اول: ۱۵ نفر، گروه آزمایش دوم: ۱۵ نفر و گروه کنترل: ۱۵ نفر)قرار گرفتند. گروه آزمایش اول در برنامه درمان شناختی - رفتاری و گروه آزمایش دوم برنامه طرحواره درمانی هیجانی آموزشدیدند . گروه کنترل مداخله خاصی دریافت نکرد. گردآوری داده ها بر اساس پرسشنامه حساسیت اضطراب فلوید و همکاران(۲۰۰۵) و پرسشنامه تحمل ابهام ودن و همکاران (۲۰۰۳) بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیلقرار گرفت. یافته های پژوهش تفاوت معنی داری را در اثربخشی دو روش درمانی نشان نداد و نشان داد که هر دو درمانشناختی- رفتاری و طرحواره درمانی هیجانی به یک اندازه در کاهش حساسیت اضطرابی دانش آموزان مبتلا به اختلالاتاضطرابی موثر بودند. همچنین نتایج نشان داد که علیرغم اثربخشی هر دو روش درمانی، تفاوت معناداری بین درمان شناختی-رفتاری و طرحواره درمانی هیجانی در افزایش تحمل ابهام در دانش آموزان مبتلا به اختلالات اضطرابی وجود ندارد. در نتیجه،این مطالعه اثرات قابل توجه CBT و EST را بر دانش آموزان مبتلا به اختلالات اضطرابی نشان میدهد.

Keywords:

درمان شناختی رفتاری , طرحواره درمانی هیجانی , حساسیت به اضطراب , عدم تحمل ابهام