فروغ خلیلی زاده ماهانی - کارشناسی ارشد بالینی ،دانشگاه علم و هنر ،واحد یزد ،یزد ،ایران
مهشید طهماسبی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی ، گروه روانشناسی ، دانشگاه علم و هنر وابسته به جهاددانشگاهی ، یزد ، یزد ایران

لذا هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و رفتار درمانی دیالکتیک بر تاب آوری و انعطاف پذیری در مادران دارای کودک کم توان ذهنی شهر کرمان در سال ۱۴۰۲بوده است. این پژوهش یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون در گروه آزمایشی (درمان فراشناختی) و گروه مقایسه (رفتار درمانی دیالکتیک) با گروه کنترل و پیگیری است . جامعه پژوهش کلیه مادران دارای کودک کم توان ذهنی شهر کرمان در سال ۱۴۰۲ که به بهزیستی مراجعه کردند و به تعداد ۲۹۹نفر بود. تعداد ۴۵ نفر بصورت تصادفی ساده از لیست اسامی مادران که دردو گروه آزمایش و یک گروه کنترل(در هر گروه تعداد ۱۵ نفر)، انتخاب و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گماشته شدند (هر گروه ۱۵ نفر). گروه آزمایش تحت مداخله رفتار درمانی دیالکتیک و گروه مقایسه تحت مداخله درمانی مبتنی بر مدل فراشناختی ولز(۲۰۰۹) برای یک دوره ۱۲ جلسه ۷۵ دقیقه ای قرار گرفتند و گروه کنترل مداخله را دریافت نکردند. ابزار پژوهش پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون (۲۰۰۳) وپرسشنامه انعطاف پذیری دنیس و ونادروال ۲۰۱۰ بود نتایج پژوهش با تحلیل کوواریانس نشان دادند مقایسه میزان اثرگذاری آموزش ها نشان می دهد گروه درمان فراشناختی ۷/۳۷% و رفتار درمانی دیالکتیک ۱/۲۲% اثرگذار بوده است؛ بنابراین می توان گفت درمان فراشناختی اثرگذاری بیشتری بر تاب آوری مادران نسبت به رفتار درمانی دیالکتیک داشته است. همچنین مقایسه میزان اثرگذاری آموزش ها نشان می دهد درمان فراشناختی ۵/۳۲% و رفتار درمانی دیالکتیک ۴/۵۸% اثرگذار بوده است؛ بنابراین می توان گفت رفتار درمانی دیالکتیک اثرگذاری بیشتری بر انعطاف پذیری مادران نسبت به درمان فراشناختی داشته است. نتیجه گیری: در بهزیستی و مراکز روانشناختی جهت ارتقا تاب آوری از درمان فراشناختی و از رفتار درمانی دیالکتیک بر انعطاف پذیری روانشناختی مادران دارای کودک ناتوان ذهنی می توان بهره گرفت

درمان فراشناختی ، رفتار درمانی دیالکتیک ، تاب آوری ، انعطاف پذیری، مادران دارای کودک ناتوان ذهنی