احمد مردانی - کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، مرکز آموزش بین الملل قشم
مهرانا پرچمی - کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه آزاد واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.

خانواده یکی از بنیادی ترین نهادهای اجتماعی است که در طول تاریخ بر اثر عوامل گوناگون دستخوش تغییر شده است. تاثیر دگرگونی های اقتصادی-اجتماعی جوامع بر نهادهای اجتماعی غیر قابل انکار است و خانواده نیز از این دگرگونی ها مستثنی نبوده است. یکی از این دگرگونی ها، تغییر در ساخت خانواده، بالاخص تغییر در مفهوم نقش است. خانواده کانونی است که در آن چگونگی و توزیع و نحوه اعمال قدرت بر شکل گیری شخصیت، عزت نفس و حتی احساس رضایت و خوشبختی زوجین تاثیر می گذارد. حتی الگوهای ارتباطی زوجین را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. به همین جهت در این پژوهش به بررسی خانواده و ساختار قدرت در الگوهای ارتباطی پرداخته می شود. روش تحقیق کتابخانه ای با استفاده از کتب و مقالات و پایان نامه ها می باشد. در آغاز ضمن تعریف قدرت خانواده و بیان ابعاد مفهوم قدرت ، مفاهیم قدرت در خانواده و انواع آن مورد بررسی قرار گرفت. سپس مفهوم الگوهای ارتباطی خانواده و تاریخچه آن به همراه ابعاد الگوی های ارتباطی خانواده در مفهوم جهت گیری گفت و شنود و بعد جهت گیری همنوایی تحلیل گشت. عوامل موثر بر توزیع قدرت در خانواده از قبیل اشتغال و درآمد ، تحصیلات ، مراحل چرخه زندگی ، بعد خانوار ، فاصله سنی زوجین و تجربه شهر نشینی ذکر گردید و در پایان با بیان روابط قدرت در خانواده تئوری های قدرت از دیدگاه های مختلف نظریه مبادله ، نظریه منابع ، نظریه تصمیم گیری، نظریه میدانی ، نظریه کار کرد گرایی ، نظریه فمنیستی ، نظریه نقش ها و نظریه تفکرات و اندیشه ها مورد بررسی قرار گرفت.

خانواده، ساختار قدرت، الگوهای ارتباطی، والدین.