افسانه زارعی - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام
تکتم گل محمدی - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام
وحید غلام پور - کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی تایباد
هانیه دادی چناربو - کارشناسی روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام

پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه خانواده در بهداشت روان دانش آموزان انجام شد. خانواده به عنوان نهادی که زمینه و بستر آموزش و رشد روانی- اجتماعی فرزندان را فراهم می سازد؛ نقش بسزایی در وضعیت روانی فرزندان دارد و از اعضایی تشکیل شده که به گونه ای پویا و مرتبط، به یکدیگر وابسته اند و به همین دلیل نیز رفتارشان به صورت کاملا مجزا از کل نظام خانواده قابل بررسی نیست. از طرفی والدین به عنوان قویترین عامل اثرگذار بر الگوهای تعاملی خانواده به شمار می آیند. آنها با ایجاد روابط عاطفی سالم و سازنده، ابراز محبت و پذیرش تعاملات صحیح و شیوه های برخورد مناسب می توانند بهترین و موثرترین شیوه اجتماعی شدن و مبنای یک تربیت صحیح را فراهم آورند. عملکرد خانواده به عنوان واحد اجتماعی، نقش انکارناپذیری در برقراری نحوه تعاملات و واکنش های اجتماعی داشته و عملکرد سالم و سازنده ضامن سلامت اجتماعی است. در چنین محیطی کودک به سلامت روان و شخصیت با ثبات دست یافته و کمتر دچار آسیب پذیری می شود. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و شیوه بررسی آن نیز توصیفی- تحلیلی می باشد. همچنین از شیوه مطالعه منابع کتابخانه ای برای جمع آوری اطلاعات و داده های پژوهش، استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که بسیاری از مشکلات و ناسازگاری های دانش آموزان معلول روابط و مسائل مربوط به خانواده است. اگر محیط خانواده سالم و سازنده باشد و نیازهای جسمی و روانی اعضا را برآورده کند فرد از سرچشمه طبیعی کمک سیراب می شود و نیازی به نهادهای امداد رسانی خارج از خانواده ندارد. همچنین عملکرد خانواده بر سلامت روانشناختی دانش آموزان، آسیب های روانی، خودکشی و عزت نفس اثر دارد به طوری که شخصیت کودکان در خانواده شکل می گیرد و کودک با والدین همانندسازی می کند؛ لذا چگونگی رفتار والدین و شیوه تربیتی شان نه تنها در بهداشت روانی او بلکه در شکل گیری هویت هم نقش بسزایی دارد.

بهداشت روان، خانواده، دانش آموزان