فرهاد امام جمعه - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
نازنین کهریزه - کارشناس ارشد مردم شناسی

کردستان همچون سایر نواحی مختلف ایران دارای موسیقی غنی، پربار و دیرینه ای است. «مقام» به عنوان بخشی از موسیقی و یکی از مولفه ها و عناصر فرهنگی در فرهنگ این منطقه سهم و نقش چشمگیری دارد. مقام ها انعکاس دهنده بخشی از فرهنگ، تاریخ و واقعیت های اجتماعی هستند که با بررسی آن نکات مهمی در زمینه شناخت بهتر روحیات، آداب و رسوم، سنن و وابستگی های قومی کردها به دست می آید. این مقاله با استفاده از روش کیفی و بینش مردم شناسی و با گردآوری اطلاعات از اسناد مکتوب و نیز بهره وری از تکنیک مصاحبه با افراد صاحب نظر به بحث و تجزیه و تحلیل مفهوم مقام و انواع آن و همچنین نقش و کارکردهای مقام در موسیقی کردی به ویژه در کل فرهنگ کردستان پرداخته است. مفهوم مقام دارای ریشه تاریخی است و جدی ترین موسیقی میان کردها بشمار می آید. این موسیقی با وجود کارکردهای اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی، مفاهیم و مضامین مهمی را دربر می گیرد. از این رو مقام به عنوان عنصری فرهنگی در مجموعه فرهنگ این منطقه دارای کارکردهای جاذب گوناگون اجتماعی، روحی (بسط و قبض روانشناختی) ،معنوی آموزشی و هنری بسیاری است که در معرفی و نگهداری فرهنگ و آداب و رسوم این مرز و بوم نقش ممتازی را داراست.

موسیقی، موسیقی کردی، مقام، کارکردگرایی