نوشین عباسی - استادیار، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران
فرزاد سقایی دهکردی - دانشجو دکتری تخصصی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران

کاربرد تناسبات هندسی در هنر و معماری ایرانی اسلامی، پیشینه ای طولانی دارد. فرم نگاره های هندسی، برای تبیین مقیاس در بنا و پیدایش تناسبات دلنشین، در این گونه معماری، بکار رفته است. معماری ایرانی در فرهنگ و تمدن سرزمینی خود، با بکار گیری اصول هندسی و تناسبات الهی، آثار گرانمایه ای را به یادگارگذاشته است.به نظر می رسد امروزه معضل ناشی از ساخت و ساز های بی قاعده با فرم های نامتجانس، یکی از عوامل ظهور محیط های نامتوازن شهری شده است. تبیین ارتباط میان هندسه مقدس با معنا و معماری ایرانی اسلامی،بادر نظر گرفتن مبانی فکری آن می تواند به بهبود نظم کالبدی و توسعه همگون در معماری معاصر کمک نماید. بر مبنای چنین رویه ای است که می توان موضوع بحث در این جستار را در قالب تاثیر هندسه مقدس بر معنا و معماری ایرانی اسلامی در بنای کاخ عالی قاپو اصفهان، تحلیل و بررسی نمود. از نگاه نگارنده، معماری کاخ عالی قاپو با مبانی و اصول هندسه مقدس، از منظر فرم و محتوا، در ارتباط است، از این دیدگاه، معماری بنای عالی قاپو، کمتر مورد کاووش قرار گرفته و جنبه نوآورانه دارد. این جستار با هدف بررسی تاثیر هندسه مقدس بر معماری در خلق آثار ماندگار انجام گرفته است. با استناد به نتایج حاصل از تحلیل و بررسی معماری کاخ عالی قاپو، چنین برداشت می شود که بکار گیری اصول و مفاهیم هندسه مقدس درخلق این بنای شاخص، تاثیر گذار ببوده است. روش تحقیق در این مقاله، بصورت توصییفی تحلیلی است که پس از تعیین چارچوب های نظری و پژوهش منابع علمی و بصورت کیفی، با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و اینترنتی، تدوین شده است