محمد کاویانی - استادیار، گروه روان‎شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

روان‎شناسی قرآن‎بنیان به کار رود؟ برای پاسخ به این پرسش به تحلیل نظری اسناد مکتوب در این مسئله پرداخته شد؛ مفاهیم مرتبط از متون مربوطه استخراج، تحلیل مفهومی و معرفی شد. این معرفی در ضمن یک پژوهش قرآنی کوتاه در موضوع «ناخودآگاه» ارائه شد تا به کاربست نزدیک‎تر شود. بعضی از دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: ۱. روش استنطاقی ظرفیت کاربرد در روان‎شناسی قرآن‎بنیان را دارد؛ ۲. اگر تفسیر موضوعی با رویکرد «نظریه‎پردازی» و با توجه به لوازم آن صورت پذیرد، همان روش استنطاقی است؛ ۳. این روش مراحل و فرایند مشخصی دارد که تمایز آن با روش‎های کیفی دیگر را نشان می‎دهد؛ ۴. بعضی از تفاوت‎های مهم آن با تکنیک‎های تحلیل مضمون، شبکه معنایی و... در «مسئله گزینی»، «فرمول‎بندی سوال»، «تحلیل» و «نظریه‎پردازی» است.

استنطاق, قرآن‎بنیان, روان‎شناسی اسلامی, روش پژوهش کیفی, روان‎شناسی