مهدی عباسی - استادیار، روان شناسی اسلامی، پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی، پژوهشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران
علی مخدومی - دانشجوی دکتری تعلیم و تربیت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

پژوهش حاضر به‎منظور کشف عوامل و مداخلات معنوی پیش‎گیرنده از پیشرفت زوجین در مراحل تحول طلاق براساس منابع اسلامی انجام شد. روش این پژوهش متشکل از روش کیفی بود که در سه مرحله اجرا شد. به منظور کشف عوامل و مداخلات معنوی پیش‎گیرنده از روش معناشناسی زبانی به کار گرفته شد و برای دستیابی عوامل و مداخلات معنوی از منابع اسلامی از روش تحلیل محتوا و قواعد اصول فقه استفاده گردید. یافته‎های پژوهش نشان داد سه مدل «فروتنی−احسان»، «قدردانی−صبر» و «دوراندیشی−امیدواری» با محوریت ایمان و ارتباط با خدا در شش مرحله «ضعف کارکردها»، «بروز آشفتگی»، «آشفتگی»، «گسستگی»، «طلاق−بازگشت» و «جدایی سازی−بازگشت» به‎عنوان عوامل و مداخلات معنوی پیش‎گیرنده اثرگذار است. در مراحل ابتدایی بیشتر از مدل اول استفاده شد و در ادامه‎ با توجه به روند تحول طلاق و سختی ارتباط زوجین بیشتر، مدل های دوم و سوم بیشتر نقش پیش گیرنده را ایفا می کنند.

عوامل معنوی, مداخلات معنوی, تحول طلاق, منابع اسلامی