راضیه رئیسی نافچی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد
احمد امین - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد
جهانگیر صفری - استادزبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد

کسب و کار و ترک آن از مباحث مورد اختلاف نزد صوفیان است. در قرآن و احادیث و سیره نبوی بر کسب کردن تاکید شده است. برخی از عرفا طبق سنت پیامبر گرامی اسلام (ص) بر کسب کردن و برخی دیگر بر ترک آن تاکید داشته اند. از آنجا که صوفیان درباره کسب و کار یا ترک آن نظریات و عقاید متفاوتی دارند، به گونه ای که برخی کسب را ترجیح نهاده و برخی ترک را، این مقاله بر آن است تا در حد مقدور، به تحلیل کسب و ترک آن در امهات متون عرفانی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که مقتضای حال و مقام سالک در بحث کسب و ترک چگونه است؟ روش تحقیق در این گفتار، اسنادی-کتابخانه ای و از نوع توصیفی-تحلیلی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سالک (مرید) و عارف برحسب مقتضای حال یا مقامی که در آن قرار داشته به کسب و یا ترک کسب اهتمام ورزیده و اختلاف نظر درباره تاکید بر کسب و یا ترک آن در کتب صوفیه از همین مساله ناشی شده و نیز ترک کسب و توکل از مقتضیات حال سکر و مقام فناست.

کسب, ترک, متون عرفانی, حال, مقام, صوفی