مرتضی کردی - استادیارگروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
مجتبی سعادتی - استاد گروه زیست شناسی دانشگاه جامع امام حسین (ع) ، تهران، ایران

استفاده از انرژی هسته­ای برای مصارف صلح­آمیز، منافع و مزایای بسیاری برای کشورها به دنبال دارد. امآ زمانی که به کارگیری آن از قالب کنترل شده خارج شود و اصول ایمنی و حفاظتی مربوطه رعایت نشود، ممکن است خطرات و چالش­های بهداشتی و محیط زیستی متعددی را با خود در پی داشته باشد. یک حادثه هسته­ای ممکن است به دنبال یک انفجار هسته­ای ناخواسته (حادثه نیروگاه چرنوبیل اوکراین، ۱۹۸۶) یا تعمدی (انفجار بمب اتمی در هیروشیما و ناکازاکی ژاپن، ۱۹۴۵)، نشت مواد رادیواکتیو از راکتورهای آسیب دیده یا فرسوده در نیروگاه­ها یا مراکز فناوری هسته­ای، بروز آلودگی رادیواکتیو در حین حمل، جابجایی و ذخیره­سازی سوخت و زباله­های اتمی رخ بدهد. درهرحال، پس از بروز هر حادثه هسته­ای مواد پرتوزا در محیط اطراف پراکنده شده و باعث آلودگی محیط زیست، از جمله محیط زیست کشاورزی، خاک، گیاهان و محصولات کشاورزی می­گردند. در این شرایط ضروری است تا در کوتاه­ترین زمان ممکن، اقدامات موثری در جهت کاهش انتقال آلودگی­های رادیواکتیو به زنجیره غذایی انجام شوند. از جمله ابزارهای کارآمد در دفاع هسته­ای پدافند غیر عامل هسته­ای است که نیازمند به کارگیری جنگ افزار نیست و اجرای آن می­تواند از واردشدن خسارات به محیط زیست، و تلفات انسانی جلوگیری کند یا بکاهد. روش­های پدافندی متعددی جهت پیشگیری یا رفع آلودگی محیط زیست کشاورزی در دوره قبل و حین بارش مواد پرتوزا، و دوران کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت بعد از حادثه وجود دارند که با بررسی این روش­ها، می­توان اقدامات متقابل پدافندی را طراحی نمود که از نظر کارآیی دارای بالاترین درجه از قابلیت اجرایی هستند و بکارگیری آنها می­تواند در کوتاه­ترین زمان، از بیشترین حجم آلودگی جلوگیری نماید.

پدافند غیرعامل, آلودگی های هسته ای, مواد پرتوزا, کشاورزی