ناصر ناصری - عضوگروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
شهپر گراوندی - استادیارگروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،ایران
فرحناز رستمی - گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

رفتار نامناسب با بقایای زراعی می تواند پیامدهای جبران ناپذیری بر محیط زیست به همراه داشته باشد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر دو روش آموزش حضوری و غیرحضوری بر مدیریت بقایای زراعی در گندمکاران شهرستان روانسر در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ انجام شد. به منظور بررسی تصمیمات و رفتارهای کشاورزان در طی مراحل آموزش، از الگو فراتئوری تغییر (TTM ) به عنوان الگویی جامع استفاده شد. هم چنین در این پژوهش از طرح شبه آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بهره گرفته شد. جامعه آماری ۴۰۰ نفر از بهره برداران گندم کار شهرستان روانسر بودند که با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد ۱۸۰ نفر از آنها از طریق نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول اعداد تصادفی انتخاب شدند و تحت سه گروه ۶۰ نفره (دو گروه آزمودنی حضوری و غیرحضوری و یک گروه کنترل) تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ای بود که سازه های مورد سنجش در پرسشنامه عبارتند از: خودکارآمدی (۱۶گویه)، مراحل تغییر (۱۸ گویه)، تعادل تصمیم گیری (۲۲گویه) و رفتار (۶گویه) بودند. داده های جمع آوری شده با نرم افزار۱۸ SPSS و آزمون آماری t همبسته و مستقل، آزمون F , HSD و آزمون کولموگروف اسمیرونف تحلیل شدند. بر اساس یافته ها، آموزش غیرحضوری بر اساس الگوی فراتئوری تغییر در دو سازه خودکارآمدی و مراحل تغییر عمل بهتری داشته و در سازه تعادل تصمیم گیری، آموزش حضوری نتایج بهتری ارائه کرده است اما در خصوص سازه رفتار هر دو گروه نتایج مشابهی داشتند. بر اساس نتایج به دست آمده، روش آموزش غیرحضوری مدیریت بقایای زراعی در شرایط همه گیری می تواند به دلیل افزایش خودکارآمدی و ارتقای رفتار یادگیرندگان از حالت تئوری به عملی، راهکاری کارآمد برای کاهش رفتار آتش زدن بقایای زراعی در بین کشاورزان باشد.

مدیریت پسماندهای کشتزاری, آموزش حضوری, آموزش مجازی, الگوی ترانظری تغییر