افسانه توسلی - دانشیار گروه مطالعات زنان و خانواده، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
کیکو ساکورایی - استاد دانشکده تحقیقات و آموزش بین المللی، دانشگاه واسدا، توکیو، ژاپن

امروزه مدرک تحصیلی بر ابعاد مختلف زندگی افراد تاثیرگذار است؛ به طوری که جوانان، برای کسب مدرک تحصیلی، رقابت های سنگینی را پشت سر می گذارند. هدف پژوهش حاضر این است که دریابیم آیا دانشجویان همچنان مدرک تحصیلی را عاملی برای بهبود و ارتقای ابعاد زندگی شان می دانند و آن را بر رشد اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی و فردی خود موثر تلقی می کنند یا نه. این پژوهش به صورت مقطعی و با رویکرد کمی با روش پیمایش در بین یک نمونه ۵۵۹ نفری از دانشجویان دختر وپسر ۱۲ دانشگاه دولتی تهران در قالب پرسش نامه ای محقق ساخته انجام گرفته است. پس از گردآوری داده ها، با استفاده از نرم افزار SPSS به تحلیل و توصیف پرسش نامه پرداخته شده است. جنسیت، وضعیت تاهل، دانشگاه و رشته ی تحصیلی به عنوان متغیرهای مستقل، و نگرش دانشجویان به تاثیر مدرک تحصیلی بر ارتقای ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فردی و خانوادگی زندگی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. یافته ها نشان می دهند که اگرچه رابطه معناداری بین جنسیت و نگرش دانشجویان به مدرک تحصیلی وجود ندارد و ادراک دانشجویان از مدرک تحصیلی فراجنسیتی شده است، اما دانشجویان متاهل بیش از دانشجویان مجرد مدرک را در ارتقای ابعاد اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی و فردی زندگی موثر می دانند. نتایج آزمون آنووا نشان داد که در نگرش دانشجویان به این که آیا مدرک تحصیلی می تواند در یافتن شغلی با درآمد مناسب به آن ها کمک کند یا نه تفاوت وجود دارد. همچنین، تاثیر مدرک تحصیلی بر توانمندی اجتماعی، جامعه پذیری و ارتقای طبقه ی اجتماعی متفاوت ارزیابی شده است. نگرش دانشجویان رشته های علوم انسانی به این که مدرک تحصیلی می تواند باعث ارتقای ابعاد زندگی آن ها باشد یا نه، نسبت به دانشجویان سایر رشته ها، متفاوت ارزیابی شده است. دانشجویان عقیده دارند که اعتمادبه نفس، رضایت از خود، استقلال، ازدواج بهتر، دستیابی به موقعیت بهتر در خانواده ی خود و همسر و رضایتمندی والدین، از جمله متغیرهایی هستند که با دستیابی به مدرک تحصیلی محقق خواهند شد. نتایج نشان می دهند که نگرش دانشجویان به مدرک تحصیلی تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد و این می تواند براساس وضعیت تاهل، دانشگاه محل تحصیل و رشته تحصیلی متغیر باشند.

آموزش عالی, دانشجو, نگرش, مدرک تحصیلی, دانشگاه