کاظم فتح تبار فیروزجائی - دانش آموخته دکتری اقتصاد و مدیریت آموزش عالی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی- دانشگاه تهران، تهران، ایران
سهراب محمدی پویا - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم ترییتی و روان شناسی، دانشگاه تبریز ، تبریز، ایران

یکی از موضوعات مهم در جامعه امروز ما، نحوه ورود دانش آموزان به آموزش عالی از طریق کنکور یا همان آزمون سراسری است. این آزمون به عنوان پلی ارتباطی بین آموزش متوسطه و عالی، علی رغم ارزشمند بودن در جایگاه خود، به دلیل وجود برخی از محدودیت ها و کاستی ها در نظر و عمل از کارایی و اثربخشی لازم برخوردار نبوده؛ و لذا تاثیرات نامطلوبی بر کیفیت و عملکرد نظام سنجش و پذیرش دانشجو در کشور گذاشته است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و احصای مشکلات و آسیب های موجود حوزه سنجش و پذیرش دانشجو در کشور صورت گرفته است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی است که با تحلیل پژوهش های پیشین و داده های برآمده از کانون های خبرگی و مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده است. جامعه آماری پژوهش منابع علمی - فنی مرتبط با موضوع و صاحب نظران علمی - اجرایی در حوزه سنجش و پذیرش دانشجو بوده اند که به روش نمونه گیری در دسترس (مطالعه کتابخانه ای) و نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی (مصاحبه) انتخاب شده اند. داده ها و اطلاعات حاصله با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شده است. با تحلیل یافته های پژوهش ۷۳ خرده مقوله (شاخص) و ۱۸ مقوله (مولفه) احصا شد که با استفاده از روش سه سویی سازی و تکنیک بازبینی توسط همکاران مورد تایید قرار گرفته اند. براساس نتایج پژوهش حاضر، کیفیت پایین نظام سنجش و پذیرش دانشجو و عملکرد ضعیف آن در کشور، به دلیل وجود برخی محدودیت های ساختاری - کارکردی و محتوایی در ماهیت این آزمون و مسائل و مشکلاتی در ساختار مدیریتی دستگاه های اجرایی مرتبط و ضعف عملکردی نهادهای ذی ربط و ذی نفع در مراجع سیاست گذاری و تصمیم سازی کشور و هم چنین شرایط محیطی و فضای فرهنگی- اجتماعی حاکم بر جامعه است؛ لذا ضروری است سیاستگذاران و برنامه ریزان امر با توجه به آسیب هایی موجود، اقدامات لازم را جهت رفع مسائل پیش رو و بهینه سازی فرایند سنجش و پذیرش دانشجو با توجه به بافت فرهنگی- اجتماعی کشور به عمل آورند.

سنجش, پذیرش, راهبردهای مطلوب, آموزش عالی