رعنا اسدی نودهی - گروه مهندسی آب- دانشکده علوم کشاورزی- دانشگاه گیلان- رشت- ایران
مریم نوابیان - هیات علمی /گروه مهندسی آب- دانشکده علوم کشاورزی- دانشگاه گیلان- رشت- ایران

پژوهش حاضر با هدف تعیین مدیریت بهینه هم زمان کود نیتروژن و زمان و مدت زهکشی میان فصل برنج از دیدگاه محیط زیستی در دانشگاه گیلان انجام شد. این آزمایش در سه تیمار، اعمال کود نیتروژن و سپس زهکشی ۷ روز بعد به مدت ۷ روز (T۱)، زهکشی به مدت ۷ روز و سپس اعمال کود نیتروژن (T۲) و زهکشی به مدت ۱۰ روز و سپس اعمال کود نیتروژن (T۳) در سه تکرار انجام شد. تیمار شاهد شامل کوددهی هم زمان با تیمار T۱ و بدون زهکشی میان فصل بود. از زه آب نمونه برداری و پارامترهای کیفی آن اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد، زمان اعمال کود و زهکشی تاثیر مستقیم بر اسیدیته زه آب دارد. میانگین هدایتالکتریکی در دوره رشد در T۲ و T۳ به ترتیب ۴۶ و ۷۳ درصد نسبت به T۱ کاهش نشان داد. تغییرات آمونیوم تا قبل از زهکشی میان فصل، صعودی بود اما پس از آن، در T۱، ۲۳ درصد و در T۲ و T۳ به طور متوسط ۵۴ درصد کاهش نشان داد. میانگین غلظت نیترات در زهکشی پایان فصل در T۱ ، T۲ و T۳ نسبت به میانفصل به ترتیب ۲۲، ۳۶ و ۶۹ درصد و فسفات ۲۹، ۳۱ و ۶۷ درصد کمتر بود. تجزیه آماری نشان داد که اثر زمان و تیمارها بر SAR و کلراید معنی دار نبود. مقایسه کیفیت زه آب تیمارها نشان داد که کوددهی پس از زهکشی با تداوم ۱۰ روز،. می تواند اثر منفی کمتری بر محیط زیست داشته باشد. مقایسه عملکرد و اجزاء عملکرد برنج نشان داد که زهکشی میان فصل به مدت ۷ روز و سپس اعمال کود نیتروژن گزینه مناسب تری است.

آلودگی منابع آب, زهکشی پایان فصل, زهکشی میان فصل, کیفیت زه آب