احمد حیدری شهرضا - استادیار، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه چهار هفته تمرین هوازی و تمرین قدرتی بر مقادیر کورتیزول و کراتین کیناز سرمی زنان غیرفعال دارای اضافه وزن، با محدوده سنی ۲۵ تا ۴۰ سال بود. روش: تعداد ۳۶ نفر آزمودنی از میان زنان غیرفعال دارای اضافه به عنوان نمونه پژوهش، و به صورت هدفمند براساس معیارهای ورود به پژوهش که دارای شرایط حضور در پژوهش بودند، به صورت هدفمند انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی به سه گروه تمرین هوازی (۱۲ نفر)، تمرین قدرتی (۱۲ نفر)  و گروه کنترل (۱۲ نفر) تقسیم شدند. برنامه تمرینی گروه تمرین هوازی شامل ۱۲ جلسه تمرین (۴ هفته و هر هفته سه جلسه تمرین) با شدت ۶۵ تا ۷۰ درصد ضربان قلب ذخیره به مدت ۱۶ الی ۲۲ دقیقه جلسه تمرینی در هفته بود. برنامه تمرین قدرتی شامل چهار هفته و هر هفته سه جلسه با شدت ۵۰ تا ۶۵ درصد یک تکرار بیشینه (۱RM) بود. در دو مرحله، قبل از شروع تمرین و ۴۸ ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی چهار هفته ای، نمونه های خونی از آزمودنی­ها در وضعیت ناشتایی و پایه، جهت اندازه گیری مقادیر کورتیزول و کراتین کیناز سرمی ۶ میلی­لیتر نمونه خونی از ورید بازویی جهت جداسازی سرم گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی جهت بررسی تفاوت های بین گروهی، در صورت معنی­داری، و همچنین از آزمون t همبسته جهت بررسی تفاوت های درون گروهی در سطح معنی داری ۰۵/۰  استفاده شد.یافته­ها: نتایج مطالعه حاکی از تفاوت معنی­داری در مقادیر بین گروهی کورتیزول و کراتین کیناز سرمی زنان غیرفعال پس از چهار هفته تمرین هوازی و قدرتی بود (۰۰۰/۰ P=). تفاوت معنی­داری در مقادیر درون گروهی کورتیزول بین مراحل پیش آزمون و پس­آزمون در گروه­های تمرینی هوازی و قدرتی بدست آمد (۰۵/۰P<). تفاوت معنی­داری در مقادیر درون گروهی کراتین کیناز بین مراحل پیش آزمون و پس­آزمون در گروه­ تمرینی هوازی نیز حاصل شد (۰۵/۰P<).نتیجه گیری: چهار هفته تمرین قدرتی و هوازی منجربه کاهش در مقادیر کورتیزول و کراتین کیناز در زنان غیرفعال دارای اضافه وزن شد. لذا، می­توان از هر دو روش تمرینی با شدت متوسط، جهت کاهش استرس و آسیب در زنان غیرفعال دارای اضافه وزن استفاده کرد.

زنان, اضافه وزن, کورتیزول, کراتین کیناز سرمی, تمرین هوازی, تمرین قدرتی