ارزیابی عوامل موثر در روند توسعه فیزیکی شهر تبریز با استفاده از روش های سنجش از دور

رشد سریع شهرنشینی، فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آن ها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی شده است. ازاین رو یک گام اساسی برای مدیریت و برنامه ریزی توسعه شهری و همچنین ارزیابی اثرات تجمعی آن، بررسی و شبیه سازی توسعه فیزیکی شهر می باشد. هدف از این مطالعه، درک عوامل موثر در روند توسعه فیزیکی کلان شهر تبریز باتوجه به مقوله توسعه فضایی پایدار شهری از بعد اکولوژیکی و حفظ شرایط زیست محیطی آن در دو دهه آتی می باشد. بدین منظور با توجه به قابلیت تفکیک بهینه کاربران، در فرآیند طبقه بندی تصاویر، از روش تحلیل تصویر شی گرا استفاده شد که آن نیز با تکیه بر اطلاعات طیفی و اطلاعات مربوط به بافت، شکل و محتوا و با استفاده از تصاویر ماهواره ای چند زمانه لندست ۵ و ۷ و تکنیک های پردازش تصاویر ماهواره ای شی گرا تغییرات کاربری اراضی در مقطع زمانی ۲۰۱۱-۱۹۸۴ با تاکید بر گسترش فضایی کلان شهر تبریز، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس نتایج حاصله، مقدار مساحت کلان شهر تبریز (مادرشهر تبریز و شهرهای اقماری) از ۰۲۲۷/۴۳ هکتار در سال ۱۹۸۴ به ۶۴۳۲۲/۲۸ هکتار در سال ۲۰۱۲ رسیده است. مساحت قابل توجهی از توسعه اخیر بر بستر سیلابی و پهنه های آسیب پذیر از زلزله صورت گرفته که لزوم مدیریت توسعه آتی شهرهای محدوده را می طلبد. بدین منظور عوامل موثر بر توسعه فیزیکی کلان شهر تبریز بر اساس پیشینه تحقیق در قالب ۴۲ شاخص، شناسایی و با استفاده از روش های ارزیابی چندمتغیره مبتنی بر ترکیب خطی وزن دار فازی CLW نقشه سازی شدند و با استخراج اراضی مستعد توسعه فیزیکی آتی به همراه متغیر وابسته تغییرات شهری طی سال های ۲۰۱۲-۱۹۸۴ با استفاده سلول های خودکار زنجیره مارکوف vokraM-aC به پیش بینی الگوی آتی کاربری اراضی در قالب رویکرد حفاظت زیست محیطی و منطبق بر اصول توسعه پایدار تا سال ۲۰۳۸ پرداخته شد که در صورت استفاده از نتایج این تحقیق، در توسعه های آینده شهر کمترین آسیب به اراضی زراعی و باغی خواهد رسید.

Keywords:

ارزیابی , توسعه فیزیکی , سنجش ازدور , پوشش گیاهی , تبریز.