بررسی آسیب شناسی کار کودکان و نظام حقوقی ایران

مسئله کودکان کار و خیابان به خاطر آیین های رفتاری از جمله دلسوزی های بی جا و فقدان آگاهی در چگونگی مواجه با آنها و از نظر هنجاری و مجموعه مقررات حاکم، ساختارها و رویه ها دچار ایرادهای متعدد است. مسئله کار کودک یکی از نقاط حساس در حقوق کودک است یعنی بازشناسی اینکه در حقوق کودکان چه مواردی را به عنوان کار کودک و چه مواردی به عنوان بهره کشی یا کار خوب یا کار بد می دانیم، حائز اهمیت است.کار کودکان بنا بر غلبه ای که در بیشتر موارد وجود دارد در واقع نوعی بهره کشی از این کودکان محسوب می شود و کار کودکان هر چند با مضمون فعالیت و شرایط کودکان کار و خیابان قرین است اما یکسان نیست.آنچه به عنوان کار کودک در اذهان تجلی عینی دارد، پدیده بهره کشی از کودکان زیر سنین ۱۵ سال در خیابان ها است و اغلب این کودکان مورد سواستفاده قرار می گیرند و در پوشش ساماندهی از دسترنج کودکان استفاده می شود.از منظر حقوقی و تحلیلی، هیچ افتراقی میان کودکان کار و خیابان و دیگر کودکان وجود ندارد و آنها هم از حق آموزش، حق سلامت، حق بازی، شادی و سرگرمی و تفریح، حق بر بهداشت و بهره مندی از حمایت مانند سایر کودکان برخوردار هستند اما در منظومه حقوقی یک مفهومی وجود دارد به عنوان «تبعیض مثبت» و به نظر می رسد این کودکان باتوجه به موقعیت آسیب پذیر و آسیب زا باید مورد حمایت مضاعف قرار گیرند.کودکان کار و خیابان با زنجیره تسلسل وار از نقض حقوق مواجه هستند و این کودکان ممکن است در معرض خشونت های متعدد از جمله خشونت های کلامی، رفتاری، فیزیکی حتی خشونت های جنسی و تعدی و تجاوز قرار گیرند همچنین ممکن است حق بر آموزش و سلامت این کودکان مورد خدشه قرار گیرد. حاکمیت موظف است سلسله ای از اقدامات حمایتی متعدد را از این کودکان انجام دهد. این پژوهش با روش توصیفی پیمایشی از نوع و با استناد به منابع کتابخانه ای و پرسشنامه و مصاحبه ، درصدد پاسخ به این پرسش است که نظام حقوقی ایران درباره کار کودکان چه ایده ای دارد؟ برای این منظور سی نفر از مرد و زن انتخاب شدند تا به ۲۰ پرسش نویسنده در رابطه باآسیب شناسی کار کودکان پاسخ دهند.نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که اگرچه سازمان های مربوطه در ایران در این زمینه اقداماتی نموده ، اما کافی نبوده است و برای رهایی از این وضعیت اقزایش اطلاعات خانواده ها از مضرات کار کودکان و ریشه کن کردن فقر ضروری می باشد. امید است نظام حقوقی ما با آسیب شناسی و واقع نگری مبانی یاد شده را متکامل تر کرده و با مداقه و توجه وافر از حقوق کودکان صیانت و پاسداشت به عمل آورد. روز جهانی کودک بهانه ای برای ورود به جهان کودکان است؛ برای ورود به این جهان باید آگاهی های خود را فراموش کنیم و با ناآگاهی های کودکانمان همراه شویم. آینده را انسان هایی می سازند که «امروز» کودک اند، کودکان ما «امروز» نیاز دارند که خوب زندگی کنند و به حقوق شان برسند