زهرا حسن نژاد - , Gorgan Branch, Payam Noor University, Gorgan, Iran.
سارا حاجی باقری - Ashtian branch, Islamic Azad University, Markazi, Iran.
مریم حسن زاده طباطبایی - Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
ثمانه زارعی - Buali Sina University, Hamedan, Iran.

مقدمه: نقص در پردازش هیجانی و نشخوار فکری مرتبط با رویداد ترماتیک مانند سرطان، عوامل مهمی هستند که ممکن است بر توسعه و حفظ علائم اختلال استرس پس از سانحه تاثیر بگذارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش اختصاصی­سازی حافظه بر نقص در پردازش هیجانی و نشخوار فکری بیماران مبتلا به سرطان  دارای علائم PTSD انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع ­آزمایشی (پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل) بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی بیماران دارای تشخیص قطعی سرطان و علائم PTSD مراجعه­کننده در بیمارستان­ها و مراکز درمانی شهر تهران در سال ۱۴۰۲ بودند.۳۰ نفر از بیماران مبتلا به سرطان با علائم PTSD به­صورت نمونه­گیری دردسترس به­عنوان نمونه انتخاب و به­صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی ۶ جلسه ۹۰ دقیقه­ای، یک روز در هفته تحت  آموزش اختصاصی­سازی حافظه قرار گرفت اما برای گروه کنترل هیچ مداخله­ای صورت نگرفت. هر دو گروه (کنترل و آزمایش) قبل و بعد از مداخله به پرسشنامه ­های نسخه تجدیدنظر شده مقیاس پردازش هیجانی باکر و همکاران (۲۰۱۰) و مقیاس پاسخ نشخوار فکری نولن و هوکسما (۱۹۹۱) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره با استفاده از نرم­افزار SPSS  نسخه­ی ۲۸ استفاده شد. یافته ها: بین میانگین نمره­های پس­آزمون گروه مداخله و شاهد تفاوت معنی­داری وجود داشت، بدین ترتیب که آموزش اختصاصی­سازی حافظه به­طور معناداری منجر به کاهش نقص در پردازش هیجانی و نشخوار فکری در گروه مداخله شد (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: آموزش اختصاصی­سازی حافظه  برای کاهش علائم شناختی و هیجانی در بیماران مبتلا به  سرطان با علائم PTSD ، درمانی کوتاه­مدت و مقرون به­صرفه است که با افزایش اختصاصی­شدن حافظه، باعث کاهش علائم شناختی و هیجانی می­شود. لذا به­عنوان یک مداخله موثر جهت کاهش مشکلات شناختی و هیجانی بیماران مبتلا به سرطان با علائم PTSD توصیه می­شود.

memory specificity training, post-traumatic stress disorder, deficits in emotional processing, rumination., اختصاصی سازی حافظه, اختلال استرس پس از سانحه, نقص در پردازش هیجانی, نشخوار فکری.