مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری با درمان شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تصویر بدن، نگرش به خوردن و ولع خوردن در افراد دارای اضافه وزن

مقدمه: با توجه به افزایش تعداد مبتلایان به چاقی در سراسر جهان، هزینه های اقتصادی و خسارات مالی ناشی از چاقی، تغییر رفتار غذایی و الگوهای فکری افراد دارای اضافه وزن ضروری به نظر می رسد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تصویر بدن، نگرش به خوردن و ولع خوردن بود در افراد دارای اضافه وزن بود.   روش: طرح پژوهش حاضر،   از نوع نیمه آزمایشی و پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری ۴۵ روزه بود. جامعه آماری شامل کلیه مراجعه کنندگان به کلینیک های لاغری شهر اصفهان در زمستان ۱۴۰۰ و بهار ۱۴۰۱ بود و نمونه پژوهش با توجه به ملاک های ورود و خروج ۴۵ نفر از افراد چاق به شیوه هدفمند   انتخاب شدند و پرسشنامه های تصویر بدن، نگرش به خوردن و ولع به غذا- صفت را جواب دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار SPSS-۲۳ استفاده شد.   یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که درمان های شناختی- رفتاری و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تصویر بدن، نگرش به خوردن و ولع خوردن اثربخش بوده اند و تفاوتی در این زمینه نداشته اند.   همچنین در مرحله پیگیری اثرات درمان شناختی- رفتاری بر تصویر بدن و ولع خوردن در مقایسه با درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی از اثرات پایداری برخوردار بوده است (۰۱/۰ نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش می توان گفت که درمان های شناختی- رفتاری و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودآگاهی از الگوهای رفتاری، عوامل محرک و فکری ناخوشایند تمرکز دارند که می تواند به اختلالات خوردن منجر شود لذا افراد براساس این رویکردهای درمانی می توانند مهارت های مورد نیاز برای مقابله با ولع خوردن را تقویت کنند و الگوهای فکری و رفتاری ناکارآمد را تغییر دهند.

Keywords:

cognitive-behavioral therapy , mindfulness-based cognitive therapy , body image , attitude towards eating , food cravings , overweight individuals. , درمان شناختی- رفتاری , درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی , تصویر بدن , نگرش به خوردن , ولع خوردن , افراد چاق.