امید عنایتیان - Department of Counseling, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran . ۰۰۰۰-۰۰۰۲-۷۷۴۷-۶۰۱۰
حسین فکوری حاجی یار - Department of Educational Sciences, Azadshahr Branch, Islamic Azad University, Azadshahr, Iran . ۰۰۰۹-۰۰۰۵-۴۴۲۵-۵۰۲۶
حسین اکبری امرغان - Department of Counseling and Psychology, Qochan Branch, Islamic Azad University, Qochan, Iran . ۰۰۰۰-۰۰۰۲-۱۷۶۱-۸۹۴۵

مقدمه: اختلالات روان­تنی اختلالاتی ناتوان کننده و پر شیوع می­باشند. این اختلالات همچون سندرم خستگی مزمن ناتوان کننده بوده و باعث تحلیل جسمانی و روانی می­شود. از این میان پرستاران در حوزه بهداشت درمان از جمله افرادی هستند که بیش از سایرین در خطر ابتلا به سندرم خستگی مزمن هستند. این سندرم نشانه­هایی شبیه به افسردگی دارد، به راحتی بهبود نمی­یابد و کیفیت زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می ­دهد. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بوده و گذشته­نگر بود. روش آماری روش معادلات ساختاری بود. نمونه­گیری غیر تصادفی و به صورت در دسترس بود و در نهایت از بین ۱۰۰۰ پرستار تعداد ۲۹۱ نفر از پرستاران بر اساس ملاک­های ورود واجد شرایط بودند و انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهایی از قبیل پرسشنامه های کیفیت خواب پیتسبرگ(۱۹۸۹)، فرسودگی هیجانی مسلش و جکسون(۱۹۸۱)، اضطراب سلامت سالکوسکیس و واریک(۲۰۰۱)، تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران(۲۰۰۱) و سنجش چند بعدی خستگی اسمتس (۱۹۹۶) استفاده شد. تمامی ابزارهای ذکر شده دارای روایی و پاپایی تایید شده در پژوهش­های داخلی و خارجی بود. یافته­ ها:یافته­های پژوهش نشان داد که کیفیت خواب، اضطراب سلامتی و تنظیم شناختی هیجان به صورت تنها و مستقیم نمی توانند فرسودگی هیجانی را پیش­بینی کنند و فقط در صورتی این پیش بینی اتفاق می­افتاد که خستگی شناختی نقشی واسطه­ای داشته باشد. در نهایت مسیرهای غیر مستقیم مدل معنادار بود و این مسئله نشان از میانجی بودن خستگی شناختی داشت(۰۵/۰P< ) نتیجه­ گیری: با توجه به یافته­های پژوهش برای کاهش فرسودگی هیجانی در حرفه پرستاری باید به خستگی شناختی توجه داشت. خستگی شناختی حالتی از درماندگی است که باعث می­شود فرد نتواند در موقعیت­های مهم و مختلف زندگی دست به تصمیم گیری بزند. بهبود خستگی شناختی در نهایت می­تواند باعث کاهش نشانه­های فرسودگی هیجانی و افزایش کیفیت خواب، کاهش اضطراب سلامتی و استفاده از راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مثبت در پرستاران شود.

chronic fatigue syndrome, emotional exhaustion, cognitive fatigue, sleep quality, health anxiety, cognitive emotion regulation, سندرم خستگی مزمن, فرسودگی هیجانی, خستگی شناختی, کیفیت خواب, اضطراب سلامتی, تنظیم شناختی هیجان