امید مستعان - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
قربانعلی گنجی - استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
محمدمهدی مجاهدی - استادیار، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

کشور ترکیه بعد از به قدرت رسیدن اردوغان، به دلیل اتخاذ سیاست های جدید در حوزه مهاجرپذیری، بویژه سهولت اقامت برای ترک زبانان، مقصد مهاجرت بسیاری از افراد ترک زبان در کشورهای منطقه ازجمله ترکمن های ایران است. این جریان در سال های اخیر با مهاجرت بی رویه از یک پدیده معمولی به بحران و مساله اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. لذا، پژوهش حاضر با هدف بررسی سیاستگذاری دولت در قبال جریان مهاجرت قوم ترکمن به کشور ترکیه از بعد متغیرهای اجتماعی انجام شد. این مطالعه در دو بخش کیفی و کمی انجام گردید. نمونه آماری در بخش کیفی، ۲۰ نفر از خبرگان شامل اعضای هیات علمی، مدیران، کارشناسان و صاحب نظران ترکمن در استان گلستان و ترکیه که دارای اطلاعات مناسب و دقیقی راجع به مهاجرت ترکمن ها از استان گلستان بودند، می باشد. بخش کیفی با استفاده از مصاحبه و روش داده بنیاد انجام شد. بخش کمی نیز توسط ارائه پرسشنامه مستخرج از بخش کیفی به ۱۸۵ نفر از مهاجران ترکمن استان گلستان به ترکیه و به کمک آزمون t تک نمونه و تجزیه و تحلیل آمار توصیفی انجام گردید. براساس نتایج بدست آمده، ۴ کد انتخابی، ۸ کد محوری و ۵۱ کد باز برای عوامل اجتماعی موثر بر مهاجرت ترکمن های استان گلستان به ترکیه شناسایی گردیدند. براساس نتایج بخش کمی، متغیرهای آزادی های اجتماعی، حرمت و منزلت اجتماعی، فرصت های علمی و آموزشی، امنیت اجتماعی و کل عوامل اجتماعی بر جریان مهاجرت تاثیرگذار است که نشان دهنده سیاستگذاری نامناسب دولت در این حوزه می باشد.

استان گلستان, ترکیه, مهاجرت, سیاستگذاری دولت, قوم ترکمن