علیرضا حاجی عبدالباقی معمار - دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل، تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مجید روحی - گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

منطقه غرب آسیا از سال ۲۰۱۱ و پس از تحولات موسوم به بیداری اسلامی یا بهار عربی، با مسائل مختلفی درگیر بوده است که یکی از مهم ترین آنها نقش بازیگران غیردولتی است. بازیگرانی که برخی همسو با ایران و برخی دیگر در تقابل با ایران قرار داشتند. بازیگران همسو با ایران که از جمله حزب الله لبنان، حماس و حشد الشعبی همچنین حوثی ها در یمن هستند، در تعریف نظم جدید منطقه ای نقش بسیار عمده ای داشته اند. این نوشتار با روش کیفی و مبتنی بر رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مفهوم محیط امنیتی با تکیه بر دیدگاه باری بوزان، این سوال را مطرح ساخته است که بازیگران غیردولتی همسو با ایران چه تاثیری بر محیط امنیتی منطقه غرب آسیا بعد از سال ۲۰۱۱ داشته اند؟. فرضیه پژوهش این است که بازیگران غیردولتی همسو با ایران محیط امنیتی منطقه غرب آسیا را در ابعاد عینی-جغرافیایی و ذهنی– روانی تحت تاثیر قرار داده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که بازیگران غیردولتی همسو با ایران در بعد عینی در قالب نظام منطقه ای دولت محور، گسترش قدرت ایران در غرب آسیا، ایجاد بازدارندگی منطقه ای برای ایران، افزایش رقابت های منطقه ای، ترسیم خطوط جدید ژئوپلیتیکی و ایجاد و گسترش منازعه نیابتی در غرب آسیا، و در بعد ذهنی – روانی در قالب های تمرکز بیشتر بر قدرت نرم، برآمدن الگوهای هنجاری نوپدید، روآمدن اسلام سیاسی انقلاب اسلامی و تاکید بر خروج دولت های فرامنطقه ای، محیط امنیتی غرب آسیا را تحت تاثیر قرار داده اند.

"بازیگران غیردولتی", " غرب آسیا", "محیط امنیتی", "ایران", "مجموعه امنیتی منطقه ای"