مکرم روان بخش - Faculty Member of Environmental Research Institute, Academic Center for Education, Cultural Research (ACECR), Rasht, Iran
محمد مه رو - MSc in Environmental Science, Azad University, Lahijan Branch, Lahijan, Iran
معصومه حسینی - Research Expert of Environmental Research Institute, Academic Center for Education, Cultural Research (ACECR), Rasht, Iran

تالاب ها از جمله مهم ترین بوم سازگان هایی هستند که به دلیل تنوع زیستی منحصر به فرد و اهمیت های چند جانبه از جایگاه ویژه ای برخودارند. در چند دهه اخیر تالاب ها با مشکلات عدیده ای مواجه شده اند. در این مقاله مشکلات تالاب امیرکلایه بر اساس نتایج حاصل از طرح مشارکتی تدوین برنامه مدیریت جامع زیست بومی تالاب امیرکلایه با تفکیک در سه حوزه اساسی تنوع زیستی، آب و خاک و اقتصادی- اجتماعی بررسی و مولفه های هر یک از این بخش ها به روش توصیفی و تکنیک درخت مشکلات تشریح گردید. نتایج حاصل از ترسیم درخت مشکلات در کارگروه های تشکیل شده نشان داد که در حوزه تنوع زیستی، عواملی مانند شکار و صید غیر مجاز، ورود گونه های مهاجم و غیربومی، بیماری های حیات وحش و رشد و تجزیه زیاد گیاهان تالابی از مسایل این تالاب است. همچنین، در حوزه منابع آب و خاک، ورود فاضلاب کشاورزی، برداشت آب و عدم لایروبی زهکش ها جز مشکلات است و در نهایت در حوزه اقتصادی-اجتماعی معضلاتی مانند تغییرکاربری اراضی، عدم آگاهی و آموزش مدیران و جوامع محلی از کارکردهای تالاب، عدم تعامل و مشارکت سازمان های ذی نفع و فقر معیشتی جامعه محلی از مهمترین مسایل تالاب امیرکلایه است. مجموع مشکلات فوق موجب بروز پیامدهایی جبران ناپذیر بر محیط زیست تالاب و از دست رفتن کارکردهای بالقوه زیستی، اقتصادی و اجتماعی آن گردیده است. نتایج این بررسی نشان داد که در صورت عدم اجرای برنامه مدیریت جامع زیست بومی تالاب امیرکلایه نمی توان از بروز پیامدهای جبران ناپذیری مانند تخریب روزافزون این زیستگاه تالابی و از بین رفتن ارزش ها و کارکردهای آن جلوگیری نمود.

Amirkelayeh wetland, Descriptive analysis, The integrated management plan