لیلا حاجی هاشمی - دانشجوی دکترای مدیریت محیط زیست دانشگاه تهران، ایران
اسماعیل صالحی - دانشیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران ایران
علیرضا رحمتی - دکترای جغرافیا برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

هدف از این تحقیق بررسی ظرفیت زیستی و ردپای اکولوژیک پنج قاره و جایگاه ایران است. این تحقیق از داده های شبکه جهانی ردپای اکولوژیک سال ۲۰۲۱ بهره گرفته است. از دید ظرفیت زیستی آسیا، اروپا، آفریقا، آمریکا و اقیانوسیه به ترتیب بیشترین تا کمترین ظرفیت زیستی را دارند. آسیا با ۳۲۷۸۰۶۰۹۶۲ هکتار جهانی رتبه اول و اقیانوسیه رتبه پنجم را داراست. ردپای اکولوژیک نشان می دهد آسیا، اروپا، آمریکا، آفریقا و اقیانوسیه به ترتیب بیشترین تا کمترین ردپای اکولوژیک را بر جای می گذارند. آسیا با ۱۰۵۶۵۸۱۳۸۹۲ هکتار جهانی بیشترین ردپا و اقیانوسیه با ۱۸۰۳۶۰۵۶۰ هکتار جهانی کمترین ردپا را بر جای می گذارد. آمریکا ۰۳/۵ برابر سهم خود از ظرفیت زیستی کره زمین، ردپای اکولوژیک بر جای می گذارد. پس از آمریکا به ترتیب اقیانوسیه، اروپا و آسیا ۴۵/۴، ۹۷/۲ و ۵۲/۱ برابر سهم خود از ظرفیت زیستی کره زمین ردپای اکولوژیک برجای می گذارند. قاره آفریقا تنها از ۷۷/۰ ظرفیت زیستی خود بهره می برد. بیشترین ردپای کربن در قاره های آمریکا، اقیانوسیه، اروپا و آسیا دیده می شود. ایران با ۶۰۴۰۰۰۰۰ هکتار جهانی رتبه ۳۶ را به لحاظ ظرفیت زیستی کل بین کل کشورهای دنیا داراست ولی به لحاظ ردپای اکولوژیکی با ۲۶۲۰۰۰۰۰۰ هکتار جهانی در سال، رتبه ۱۶ را دارد. ظرفیت زیستی ایران برای هر فرد با رتبه ۱۳۰ برابر با ۷/۰ هکتار جهانی است اما ردپای اکولوژیکی هر فرد در ایران ۲/۳ هکتار جهانی است و رتبه ایران برای ردپای اکولوژیکی هر فرد در میان سایر کشورها ۷۸ است. به عبارتی می توان گفت ایران ۳۳۳ درصد کسری زیستی دارد.

ردپای اکولوژیک, ظرفیت زیستی, شبکه جهانی ردپای اکولوژیکی, ردپای کربن, کسری/ مازاد اکولوژیک, ردپای اکولوژیکی هر فرد, ظرفیت زیستی برای هر فرد