زهره اخگری سنگ آتش - کارشناس ارشد ارزیابی و آمایش محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
سید حامد میرکریمی - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
مرجان محمدزاده - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
عبدالرسول سلمان ماهینی - استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

کیفیت بصری و زیبایی از مولفه های مهم و اساسی محیط های انسان ساخت به ویژه در فضاهای شهری است. ارزیابی کیفیت بصری و شناخت شاخص های ساختاری منظر از الزامات ضروری در مدیریت کیفیت بصری و زیبایی فضاهای شهری است. مطالعات پایه ا ی معیارهای زیبایی منظر در پی تعیین زیبایی و یا تعالی نیستند، بلکه تلاش دارند تا ترجیحات زیبایی و به عبارتی مهم ترین معیارها را شناسایی نمایند. هدف از این پژوهش تعیین مهم ترین معیارهای موثر در ارزیابی کیفیت بصری منظر دو خیابان احمدآباد و آیت الله شیرازی شهر مشهد است. در این پژوهش داده های حاصل از پرسش نامه در نرم افزار SPSS ۱۶ به کمک تحلیل مولفه های اساسی در ۵ مرحله تحلیل شد و در نهایت مهم ترین معیارها شناسایی گردید. آنالیز آماری داده ها نشان داد از بین بیست معیار زیبایی استفاده شده در این پژوهش شش متغیر پهنای معابر، تراکم و فشردگی پوشش گیاهی )سرسبزی(، پوشش گیاهی از نوع درختی، پوشش گیاهی از نوع بوته ای و درختچه ای، وجود فضای سبز و چیدمان گیاهان و متغیر وجود گل در فضای سبز مسیرها به منزله ی مولفه های اصلی و دارای بیش ترین اهمیت هستند. معیارهای استخراج شده به عنوان معیارهای اصلی، معیارهای دیگر را نیز پوشش می دهند و به عنوان نماینده سایر معیارها معرفی می شوند. تحلیل مولفه های اصلی به محقق این امکان را می دهد که با کاهش حجم داده های مطالعاتی بتواند دقیق تر و سریع تر به تحلیل داده ها بپردازد و بررسی کیفیت بصری محیط را انجام دهد.

ارزیابی کیفیت بصری, منظر شهری, تحلیل مولفه های اساسی, مشهد, ارزش زیبایی شناختی