زهره سادات سیدمیرزایی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی

ادبیات به عنوان یک عنصر فرهنگی تاثیرگذاری عمیق در شکل گیری و تکوین هویت ملی دارد، چرا که از طریق بازنمایی تاریخ، افسانه ها و باورهای قومی، به تقویت حس تعلق به یک جامعه خاص کمک می کند (نجفی، ۱۳۹۹). آثار ادبی با تصویرسازی از گذشته ی تاریخی و فرهنگی یک ملت، این امکان را فراهم می سازند تا افراد با تاریخ و هویت خود بیشتر آشنا شوند (شفیعی کدکنی، ۱۳۸۸). همچنین ادبیات از طریق انتقال مفاهیم ارزشی و اخلاقی، موجب حفظ و پایداری عناصر هویتی در مقابل تغییرات اجتماعی و فرهنگی می گردد (زرین کوب، ۱۳۷۷). از سوی دیگر، ادبیات به عنوان رسانه ای قوی برای بازنمایی ارزش های جمعی و مفاهیم بنیادین ملی، نقش مهمی در همگرا کردن افراد جامعه دارد (مختاری، ۱۳۹۴). نقش ادبیات در تقویت زبان ملی نیز قابل توجه است، چرا که ادبیات با تثبیت و غنی سازی زبان، به تقویت هویت زبانی و به تبع آن هویت ملی کمک می کند (بهار، ۱۳۴۵). روایت های تاریخی و ملی در ادبیات می تواند باعث ایجاد احساس افتخار ملی و تشویق به حفظ میراث فرهنگی شود (اسلامی ندوشن، ۱۳۹۰). همچنین ادبیات نقش مهمی در تعریف و بازتعریف مرزهای هویتی دارد که می تواند در مقابله با تهدیدات خارجی موثر باشد (یوسفی، ۱۳۹۶). به علاوه، با توجه به اینکه ادبیات توانایی پرداختن به مسائل اجتماعی و سیاسی را دارد، می تواند در تقویت هویت ملی در مقابل سیاست های استعماری و تهاجمات فرهنگی نقش آفرینی کند (آجودانی، ۱۳۹۲). ادبیات در برخی موارد به عنوان یک ابزار مقاومتی علیه سلطه ی فرهنگی بیگانگان عمل کرده و به حفظ هویت ملی کمک می کند (میلانی، ۱۳۹۱). به طور کلی، ادبیات با ترویج و انتقال ارزش ها، باورها و داستان های مشترک، زمینه ساز شکل گیری و تقویت هویت ملی در میان نسل های مختلف یک ملت است (خسروی، ۱۳۸۳).

هویت ملی. ادبیات . فرهنگ . تاریخ . زبان . مقاومت فرهنگی