زیبایی شناسی و آسیب شناسی دریافت حافظ در آلمان و کشورهای آلمانی زبان: گستره، ژرفا، فرازها و فرودها

تقابل و تطبیق دو نابغه ادب، حافظ و گوته، و نیز آثار ملهم از ایشان در چارچوب ادبیات حوزه زبانی-فرهنگی آلمانی( زبان) از سده ۱۹م دستمایه نوشته های علمی و ادبی فراوانی بوده است. اما، فراسوی ستایش بی حد این دو ادیب، ملاحظات انتقادی در این راستا همواره از نظرها پنهان مانده است. در پژوهش تحلیلی-کیفی و کتابخانه ای حاضر بر آنیم در پرتو هست و بود ترجمه های آلمانی حافظ و نیز پژوهش های مبتنی بر حافظ شناسی در حوزه های زبانی نام برده، نگاهی تحلیلی-انتقادی و متفاوت بر ابعاد، فرازونشیب فرایند پذیرش، خوانش و پرداختن ادبی-علمی به حافظ(شناسی) و نیز آسیب شناسی آن در کشورهای آلمانی زبان بیندازیم. زین رو، چیستی شعر حافظ، مفهوم و تاثیر آن بر خواننده آلمانی زبان از دیرباز تاکنون تبیین شده است. سپس، این خط سیر را با انگیزه ها، ژرفا و تداوم تاثیرپذیری نام برده در گستره های گوناگون زمان، مکان و مسائل زیبایی شناختی آن دنبال می کنیم و با اشاره به نامداران آلمانی زبان ملهم از شعر حافظ بدان وضوح می بخشیم. یافته ها حاکی از نوسان خط سیر پذیرش حافظ در ادب آلمانی (از اوج تا افول) در نتیجه چرخش الگوواره های شرق شناسانه است. در ادامه، دلایل این امر و نیز علاقه پارسی زبانان به استمرار بازتاب خویشتن از منظر غرب به واسطه ترجمه های متعدد از آثار متاثر از حافظ مطرح شده است که کمابیش تنها دستاورد حافظ پژوهی معاصر آلمانی ا ست.

Keywords:

آسیب شناسی دریافت حافظ , چرخش شرق شناسانه , حافظ در آلمانی , خودبازتابی , زیبایی شناسی دریافت حافظ