فاطمه طالبیان شریف - کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، گروه روان شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید امیر امین یزدی - استاد گروه روان شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مریم بردبار - استادیار گروه روان شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای توان بدرفتاری با کودک در رابطە بین ابعاد دلبستگی و کنش تاملی مادر با پرخاشگری کودکان پیش دبستانی بود که در قالب طرح همبستگی با روش تحلیل مسیر، روابط متغیرها را مورد بررسی قرار داد. جامعە اماری پژوهش مادران دارای کودک پیش دبستانی ۴ تا ۶ ساله شهر مشهد بود. ۳۳۷ نفر از مادران به شیوە نمونه برداری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامە کنش تاملی والدینی (لویتن، مایز، نایسنس و فوناگی، ۲۰۱۷)، مقیاس بازنگری شده دلبستگی بزرگسال (کالینز، ۱۹۹۶)، فرم کوتاه سیاهە توان بدرفتاری با کودک (اندرسما، چافینز، مولینز و لیبرتون، ۲۰۰۵) و فرم والد مقیاس پرخاشگری کودکان پیش دبستانی (واحدی، فتحی اذر، حسینی نسب و مقدم، ۲۰۰۸) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر با تایید برازش مدل، نشان داد اضطراب دلبستگی از طریق مسیر پیش ذهنی سازی- توان بدرفتاری بر پرخاشگری کودکان پیش دبستانی اثر غیرمستقیم دارد. اثرات غیرمستقیم اضطراب دلبستگی بر پرخاشگری کودک به واسطە قطعیت و علاقه نسبت به حالت های ذهنی نیز معنادار بود. همچنین تنها اثر غیرمستقیم اجتناب دلبستگی بر پرخاشگری به واسطە توان بدرفتاری با کودک بود. یافته های پژوهش حاکی از نقش سازه های دلبستگی و کنش تاملی در شناسایی توان بدرفتاری مادران و پرخاشگری کودکان پیش دبستانی است.

پرخاشگری