پارامترهای محیط زیستی یا فعالیت های انسانی کدام یک بیشترین تاثیر را بر غلظت متان اتمسفری ایران دارند؟

اگر زمین را به عنوان یک سیستم در نظر بگیریم، میتوان منابعی برای ورود و خروج کربن به آن شناسایی کرد. منابع ورودی کربن شامل تنفس گیاهان، تنفس خاک، مصرف سوخت های فسیلی و تغییر کاربری زمین هستند. از سوی دیگر، منابع خروجی کربن شامل جذب کربن توسط اقیانوس ها، انتشار آن در اتمسفر و جذب آن از طریق فتوسنتز گیاهان میباشد. این تبادل کربن بین منابع ورودی و خروجی باعث ایجاد چرخه کربن میشود. این مطالعه به بررسی نقش متغیرهای مختلف محیط زیستی و انسانی بر الگوهای فضایی غلظت متان (XCH۴) در اتمسفر ایران پرداخته است. با استفاده از تکنیک اهمیت جایگشتی (PI) ، تاثیر نسبی عوامل مانند پوشش گیاهی، انتشار CH۴ انسانی، دمای سطح زمین، بارش و سرعت باد بر توزیع فضایی XCH۴ ارزیابی شد . نتایج نشان داد که دمای سطح زمین، سرعت باد، رطوبت خاک و پوشش گیاهی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر XCH۴ هستند، در حالی که انتشا ر CH۴ انسانی نقش کمتری دارد. در شش ماه اول سال (زمستان و بهار)، دمای سطح زمین، رطوبت خاک، سرعت باد، پوشش گیاهی و انتشار CH۴ انسانی به ترتیب مهمترین عوامل بودند. در شش ماه دوم سال (تابستان و پاییز)، ترتیب عبارت بود از: دمای سطح زمین، سرعت باد، پوشش گیاهی، رطوبت خاک و انتشار CH۴ انسانی .این نتایج بر اهمیت فرآیندهای هواشناسی و اکوسیستمی در تنظیم مقدار و الگوهای فضایی XCH۴ تاکید میکنند. علیرغم افزایش انتشار CH۴ انسانی، اثرات فضایی آن در مقیاس های بزرگ تحت تاثیر کنترل های طبیعی محیطی قرار گرفته است. این مطالعه ضرورت درک عمیق تر از فرآیندهای طبیعی و دینامیک فصلی آنها را برای مدیریت و کاهش انتشار CH۴ برجسته می سازد .

Keywords:

متان , انتشار گازهای گلخانه ای , تغییرات اقلیمی , ایران , گرمایش جهانی