احمدرضا کریمی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی،گروه اقتصاد کشاورزی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
یعقوب زراعت کیش - دانشیار اقتصاد کشاورزی،گروه اقتصاد کشاورزی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رضا مقدسی - دانشیار اقتصاد کشاورزی،گروه اقتصاد کشاورزی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

امروزه کشاورزی یکی از بزرگ ترین بخش های اقتصادی ایران است که نقش مهمی در تولید ناخالص ملی دارد. در این مطالعه اثر مصرف انرژی های تجدیدپذیر، آزادسازی تجاری، قیمت نفت، سرمایه گذاری و اشتغال بر رشد اقتصادی بخش کشاورزی در طی سال های ۱۳۹۷-۱۳۶۸ مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی رابطه بلندمدت و کوتاه مدت میان این متغیرها از رویکرد الگوی خود توضیحی با وقفه های گسترده (ARDL) بهره گرفته شد. نتایج این مدل نشان می دهد که مصرف انرژی تجدیدپذیر و اشتغال تاثیری مثبت بر شاخص رشد اقتصادی بخش کشاورزی ایران دارد؛ به طوری که انتظار می رود با ۱ درصد افزایش در سرانه مصرف انرژی تجدیدپذیر و اشتغال، رشد اقتصادی در بلندمدت به ترتیب حدود ۲۵/۰ و ۷۲/۰ درصد افزایش یابد. در مقابل افزایش قیمت نفت و آزادسازی تجاری تاثیری منفی بر رشد بخش کشاورزی می گذارد. نتایج مربوط به روابط کوتاه مدت نیز نشان می دهد که ضریب جمله تصحیح خطا معنی دار و دارای علامت منفی است. بر اساس این نتیجه انتظار می رود در هر دوره حدود ۸۴ درصد انحراف رابطه ی کوتاه مدت از مسیر بلندمدت، تعدیل شود. در نهایت با توجه به تاثیر بالای مصرف انرژی تجدیدپذیر بر رشد اقتصادی و از سوی دیگر با توجه به آلودگی های شدید ناشی از مصرف سوخت های فسیلی پیشنهاد می شود که دولت با فراهم نمودن زیرساخت ها، زمینه جایگزینی هر چه سریع تر انرژی های فسیلی با انرژی های تجدیدپذیر را فراهم آورد.

رشد اقتصادی, بخش کشاورزی, آزادسازی تجاری, مصرف انرژی ها تجدیدپذیر, مدل ARDL طبقه بندی JEL: O۱۰, Q۲۰, Q۴۲, J۰۱