نسرین مرادی مجد - دکتری اقلیم شناسی کشاورزی، گروه اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
غلامعباس فلاح قالهری - دانشیار گروه اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
منصور چترنور - دکتری فیزیک و آلودگی خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

گازهای متان (CH۴) ، نیتروس اکسید (N۲O) و نیتریک اکسید (NO) به عنوان مهم ترین گازهای گلخانه ای محسوب می شوند. پژوهش حاضر یک بررسی کاربردی- تحلیلی است که با کمک نرم افزار DAYCENT جهت مطالعه شار انتشار گازهای متان، نیتروس اکسید و نیتریک اکسید در باغات مرکبات دزفول و نخلستان های آبادان در استان خوزستان انجام شده است. برنامه مدل DAYCENT در زبان برنامه نویسی FORTRAN و Cنوشته شده و با پلت فرم یونیکس/ لینوکس اجرا می شود. در ادامه نیز محاسبه پتانسیل گرمایش جهانی برای هر دو منطقه مورد مطالعه انجام شد. همچنین به منظور ارزیابی دقت مدل، از شاخص های آماری خطای حداکثر، ریشه ی میانگین مربعات خطا، ضریب تعیین، کارایی مدل و ضریب جرم باقیمانده استفاده شد. نتایج شبیه سازی در ایستگاه دزفول نشان دهنده انتشار متان ۴۴۸/۰، نیتروس اکسید ۰۱۱/۰ و نیتریک اکسید ۱۵۲/۰ تن در هکتار در سال است. نتایج شبیه سازی شار متان در ایستگاه آبادان حاکی از انتشار متان ۳۹۸/۰، نیتروس اکسید ۰۱۴/۰ و نیتریک اکسید ۱۲۹/۰ تن در هکتار در سال می باشد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از میانگین محاسبات ضریب پتانسیل گرمایش جهانی متان، اکسید نیتروس و اکسید نیتریک در باغات مرکبات دزفول ۱۵۰/۵۹ و در نخلستان های آبادان ۲۰۰/۴۷ تن معادل دی اکسیدکربن به دست آمد. با توجه به آماره ها DAYCENT نتایج قابل قبولی را ارایه داده و در هر سه گاز دامنه دقتی مناسبی دارد. نتایج نشان داد روند افزایش شار گازهای متان، نیتروس اکسید و نیتریک اکسید در نخلستان های آبادان نسبت به باغات مرکبات دزفول کندتر است.

خوزستان, گاز متان, گاز نیتروس اکسید, گاز نیتریک اکسید, نرم افزار DAYCENT