فاطمه سخی - دانشجوی دکترای گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
احمد فتاحی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه اردکان، یزد، ایران

تغییرات اقلیمی یکی از اصلی ترین و مهم ترین عوامل گذار بر ویژگی های اکوسیستم محسوب می شود. تغییر اقلیم ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای تحت تاثیر فعالیت های انسان و صنعتی شدن کشورها است که منجر به افزایش دمای کره زمین و وقوع بلاهای طبیعی مانند سیل و خشکسالی شده و پیامدهایی چون مهاجرت، گرسنگی، فقر و غیره را به همراه دارد و به صورت غیرمستقیم بر اقتصاد، اجتماع و کشاورزی تاثیرگذار است. تغییرات اقلیمی بر محیط زیست مانعی برای کاهش فقر و توسعه اقتصادی پایدار است. در این میان، ارزیابی چگونگی تغییرات اقلیمی بر کاهش فقر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو، پژوهش حاضر به ارزیابی تاثیر تغییرات اقلیمی بر فقر منتخبی از کشورهای خاورمیانه از جمله ایران در بازه زمانی (۲۰۱۵-۲۰۰۰) می پردازد. روش اثرات ثابت پانل برای برآورد مدل های فقر(سوء تغذیه و نرخ مرگ و میر نوزادان) به کار گرفته شد. یافته های پژوهش بیانگر اثر منفی متغیرهای درصد تغییر مساحت جنگل ها، بهبود دسترسی به بهداشت، برق، منابع آب سالم و شاخص تولید غذا بر شاخص های فقر و اثر مثبت انتشار گاز گاخانه ای دی اکسید کربن بر متغیر سوء تغذیه است. با توجه به نتایج می بایست تصمیمات مدیریتی ویژه برای بهبود دسترسی به آب سالم به خصوص در مناطق روستایی، برق و بهداشت در نظر گرفته شود و از طرفی نیز با حفاظت از مناطق جنگلی سعی در کاهش بهره برداری بی رویه و تخریب این منابع عظیم خدادادی شود. هم چنین لازم است اقدامات و سیاست های کاهش فقر با توجه به شرایط اقتصادی- اجتماعی کشورها و شرایط اقلیمی انجام شود.

تغییرات اقلیم, خاورمیانه, سوء تغذیه, فقر, نرخ مرگ و میر