طبقه بندی کیفی رودخانه کرج با استفاده از شاخص های زیستی ماکروبنتیک

شاخص میانگین امتیاز به ازای هر تاکسون(ASPT)، یکی از شاخص های زیستی معتبر جهت ارزیابی کیفیت آب رودخانه ها است. نمونه برداری در این پژوهش که در بازه زمانی پاییز ۱۳۹۶ تا تابستان ۱۳۹۷ انجام گرفت، از نه ایستگاه در طول رودخانه کرج به صورت فصلی انجام شد. نمونه برداری ماکروبنتوزها با سوربرسمپلر انجام و پس از تثبیت با فرمالین پنج درصد و رنگ آمیزی، نمونه ها شناسایی و جداسازی شدند. نتایج نشان داد که تعداد کل نمونه جمع آوری شده و میانگین سالانه تراکم (SD±) در محدوده مورد مطالعه رودخانه کرج به ترتیب برابر با ۳۸۴۵۴ عدد و (۱۴۷±)۲۹۰۷ عدد/ مترمربع بود که بیشترین تعداد آن معادل ۱۵۳۱۳ عدد در پاییز و کمترین آن در فصل تابستان برابر با ۳۸۰۶ عدد شمارش شده است. بر اساس نتایج حاصله، بندپایان عمده ترین گروه ماکروبنتوزها %۸۳ از نمونه ها را تشکیل دادند. هم چنین کرم های حلقوی %۱۴، کرم های پهن در %۱ و نرم تنان در %۲ از نمونه ها را شامل شدند. میانگین کل شاخص های ASPT در رودخانه کرج، ۹۵/۳ می باشد. دامنه تغییرات شاخص ASPT براساس ایستگاه به ترتیب (۰/۸-۰/۱) می باشد. بیشترین مقدار میانگین سالانه شاخص ASPT (۶۴/۴) در ایستگاه وارنگه رود و کمترین مقدار آن (۰۸/۳) در ایستگاه بیلقان مشاهده شد. روند تغییرات شاخص ASPT از بالادست به پایین دست رودخانه، کاهشی است. بنابراین بخش پایین دست رودخانه، دارای کیفیت بدتری نسبت به ایستگاه های بالادست است. همچنین به نظر می رسد شاخص ASPT نسبت به شاخص BMWP، برای ارزیابی رودخانه ها مناسب تر است.

Keywords:

ASPT , BMWP , ماکروبنتوز , رودخانه کرج , کیفیت آب