هاشم داداش پور* - استادیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه تربیت مدرس
بهرام علیزاده - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
فرامرز رستمی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای

توسعه پایدار منطقه ای، آن نوع توسعه ای است که بیشترین کارایی اقتصادی را داشته و کم ترین آسیب را به مسایل اجتماعی و محیط زیستی منطقه وارد کند. این در حالی است که رشد پایدار، نوعی از توسعه است که در آن برتری بر افزایش کارایی اقتصادی در منطقه بوده و در آن، متغیرهای اجتماعی و محیط زیستی به نفع متغیرهای اقتصادی کنار گذاشته می شوند. در این میان، بررسی این که میان گذر دریاچه ارومیه براساس اصول توسعه پایدار صورت گرفته یا بر اساس رشد پایدار، هدف اصلی این تحقیق می باشد. برای رسیدن به هدف، در این تحقیق از روش تحلیل سلسله مراتبی یکپارچه (AHP) و روش دلفی استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد که طرح میان گذر دریاچه ارومیه متکی بر اصول رشد پایدار بوده و در آن به مسایل محیط زیستی و اجتماعی منطقه توجه کمتری شده است (ضریب اهمیت گزینه رشد پایدار حدود ۷۹ % و ضریب اهمیت گزینه توسعه پایدار حدود ۲۱% گزارش شد). این امر بدان معناست که توجه این پروژه بیشتر به رشد اقتصادی متکی بوده و از مسایل محیط زیستی و اجتماعی در منطقه غفلت شده است. این امر، می تواند در آینده نزدیک منجر به برهم زدن تناسبت محیط زیستی منطقه شده و به دنبال خود مشکلات محیط زیستی را به همراه آورد. همچنین، پیش بینی می شود این پروژه منجر به تغییر نقش منطقه آذربایجان غربی از کشاورزی به صنعتی شود.

رشد پایدار, توسعه پایدار, توسعه منطقه ای, فرایند تحلیل سلسله مراتبی, میانگذر دریاچه ارومیه