سید علی جوزی - دانشیار گروه محیطزیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
محسن شفیعی - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی

این مطالعه، بهمنظور تجزیه و تحلیل مخاطرات محیطزیستی منطقه حله بوشهر انجام گرفت. بددین منظدور ، ابتددا  بدا  توجده  بده  بازدیددها   میدانی، مصاحبه با بومیان منطقه و بررسی ویژگیها  محیطزیست منطقه، ریسکها  موجود در منطقه شناسایی شد. سپس، ریسکهدا   شناسایی شده با استفاده از تکنیک دلفی و تکمیل پرسشنامهها  مربوط به آن غربالگر  شدند. در نهایدت ، ۲۰ عامدل  ریسد ک در دو گدروه  حوادث طبیعی و ریسکها  محیطزیستی، مشخص شد. در مرحله بعد ، جهت تجزیه و تحلیل و اولویتبند  ریسکها  شناسایی شدده ، از روش TOPSIS و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) که از جمله روشها  تصدمی  گیدر   چندد  شاخصده  (MADM) مدی باشدند ، استفاده شد. در این بررسی، عوامل ریسک با استفاده از سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیطپذیرنده تجزیه و تحلیل شدند. در روش TOPSIS، وزن شاخصها با تکنیک آنتروپی به دست آمد. سپس، جهت اولویتبند  نهایی ریسکها از روش میدانگین  رتبده هدا  )تلفیق TOPSIS و AHP( استفاده شد. با توجه به این که احداث سد رییسعلی دلوار  در بالادست منطقه مورد مطالعده  موجدب  تهدیدد  تالاب میشود، بنابراین براساس نتایج روش میانگین رتبهها بهعنوان مهمترین عامل ریسک با امتیاز ۱ در اولویدت  اول قدرار  گرفدت . شدکار  غیرمجاز پرندگان، استفاده بی رویه از کود و سموم شیمیایی، احداث جاده مرز  از داخل مناطق امن و حساس تالاب با امتیدا ز ۰ در اولویدت  دوم و آتش سوز  جنگل با امتیاز ۵ در اولویت سوم جا  میگیرند کده  نشدان دهندده  اهمیدت  بدالا   ریسدک هدا   انسدانی  در مقایسده  بدا  ریسکها  طبیعی میباشند. از جمله راهکارها  مدیریتی جهت کنترل ریسکها  منطقه میتوان به استفاده از سیست ها  آبیار  مدرن و به کار بردن روشها  بیولوژیکی دفع آفات اشاره نمود.

risk, Environmental risk assessment, Multiple Attribute Decision Making, AHP method, TOPSIS Method, Helleh protected area of boushehr