ضیاءالدین بادهیان - استادیار گروه محیط زیست دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
مجید مخدوم - استاد گروه جنگلداری دانشکده منابعطبیعی دانشگاه تهران
محمود زبیری - دانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابعطبیعی دانشگاه تهران
محمدرضا مروی مهاجر - w

به منظور تعیین امکان برداشت سالانه جنگل، ارایه راهکاری که شاخصهای اکولوژیکی و توان اکوسیستم را مدنظر قرار دهد ضروری و منطقی به نظر میرسد. یکی از مفاهیم اساسی و سودمند در تعیین حدود مجاز تغییرات محیطزیستی جهت حفظ پایداری اکوسیستمها، مفهوم ظرفیتبرد است. بنابراین، بررسی حاضر با بهکار بردن مفهوم ظرفیتبرد به تعیین امکان برداشت سالانه جنگل در بخش گرازبن جنگل خیرود واقع در نوشهر میپردازد. برای این منظور، پس از طبقهبندی رویشگاه به یگانهایی که به لحاظ اکولوژیکی همگن هستند، رویش حجمی توده در هر یگان با استفاده از پلاتهای آماربرداری شده برآورد شد. تحلیلهای آمارینشان داد که هیچگونه تفاوت معنیداری بین میزان رویش یا توان اکولوژیک در یگانهای همگن مختلف وجود ندارد. بنابراین، بهمنظور تعیین یگانهای همگن اکولوژیک حقیقی با توان اکولوژیک متفاوت، یگانهایی که بیشترین تشابه را به لحاظ فاکتورهای تشکیلدهنده داشتند، بهصورت آزمون و خطا با یکدیگر تلفیق و در نهایت یگانهای همگن اکولوژیک حقیقی مشخص شد. بخش گرازبن، از دو یگان همگن اکولوژیک تشکیل شده است که رویشی برابر با ۵۶/۶ )یگان با توان بالاتر( و ۴۰/۰ )یگان با توان پایینتر( سیلو بر هکتار داشتند که میزان رویش آنها تفاوت معنیداری در سطح ۱% خطا با یکدیگر نشان داد. با در نظر گرفتن رویش در یگان همگن با توان اکولوژیک پایینتر بهعنوان حد پایین و رویش در یگان همگن با توان اکولوژیک بالاتر به عنوان حد بالای ظرفیت برد، ظرفیتبرد اکولوژیک این بخش از جنگل برآورد شد. با تلفیق نقشه پارسلهای بخش گرازبن با نقشه یگانهای همگن اکولوژیک حقیقی، امکان برداشت در هر یک از پارسلها محاسبه شد که تحلیلهای آماری تفاوت معنیداری را بین امکان برداشت در پارسلها به روش سنتی و به روش جدید در سطح ۱% خطا نشان دادند. این روش، با در نظر گرفتن ناهمگنی اکوسیستم در بخشهای مختلف و تعیین توان بخشهای مختلف اکوسیستم، همچنین با توجه به طبیعت فازی مفهوم ظرفیتبرد برای پوشش دادن به عدم قطعیتهای موجود در برهمکنشهای اکولوژیکی که در نهایت توان اکوسیستم را تعیین میکنند، میتواند جایگزین مناسبی برای روش فعلی تعیین امکان برداشت در جنگلهای شمال به شمار آید.

Annual allowable cut, Ecological carrying capacity, Kheyrud forest- Gorazbon