شیما دهقان زاد - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه هنر اصفهان، ایران
محمود قلعه نویی - دانشیار و عضو هیات علمی گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران
الهام قاسمی - دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

رویکرد ساختار سبز شهری، در دهه های اخیر و به دنبال افزایش مشکلات محیط زیستی و بی هویتی بافت های جدید به وجود آمد تا ضمن برقراری مجدد انسجام شهری به حل معضلات محیط زیستی کمک نماید، از این رو هدف از پژوهش حاضر، تعیین عناصر ساختار سبز شهری در الگوی بافت سنتی و جدید شهرضا (در استان اصفهان) و مقایسه آن ها جهت ایجاد ساختاری منسجم در کل شهر است. این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی، بر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی و از نوع مطالعات موردی و میدانی است. در این پژوهش ادبیات تحقیق در راستای استخراج عناصر و شاخصه های ساختار سبز بررسی شده و رمزها براساس داده ی حاصل از مطالعه اسناد بوسیله روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی براساس تم و کلیدواژه های مدل ساختار سبز سنخ شناسی و الگویابی شده و از طریق روش کدگذاری باز، محوری و موضوعی تقلیل یافته و دسته بندی گردیده است. در نهایت این الگو در مقیاس کلان و خرد در دو ساختار سنتی و جدید شهر و در دو محله سنتی و جدید به صورت مطالعه تطبیقی و مقایسه ای در شهرضا بر اساس نقشه های GIS مورد بررسی قرار گرفته است. یافته حاصل از پژوهش این است که شهرضا از عناصر ساختار سبز در مقیاس خرد و کلان در هر دو نوع بافت سنتی و جدید برخوردار است. در بافت سنتی کانون های سبز در قالب فضاهای سبز داخل واحدهای مسکونی، کریدورهای سبز بر پایه مسیر مادی ها (کانال ها و نهرهای آبی باقی مانده از دوران صفوی) و پهنه های سبز در قالب باغات خصوصی عینیت یافته اند، درحالی که در بافت جدید، کانون های سبز را فضاهای سبز محلی، کریدورهای سبز را بلوارهای شهری و پهنه های سبز را پارک های عمومی شهر تشکیل داده اند. نتیجه این پژوهش توجه توامان به ساختار سبز شهری در تلفیق درست با فرم و ساختار شهری است که امکان پیوند بافت قدیم و جدید را فراهم می آورد و ساختار منسجم و کارا به شهر می دهد.

ساختار سبز شهری, کانون سبز, کریدور سبز, پهنه سبز, بافت سنتی, بافت جدید, شهرضا (استان اصفهان)