شیما همایی - دانشجوی دکترای شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
منوچهر طبیبیان - استاد، گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
اسماعیل صالحی - دانشیار، دانشکده محیط زیست، پردیس فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

با توجه به اهمیت ارزیابی راهبردی محیط زیستی در اسناد سیاست گذاری توسعه، هدف پژوهش غربالگری سیاست های توسعه در شهرستان کرمانشاه و ارایه الگویی تلفیقی از اصول و معیارهای پایداری است. رویکرد پژوهش کاربردی و معطوف به روش های تحلیلی ارزیابی راهبردی محیط زیستی و تحلیل سلسله مراتبی AHP است. در این فرآیند ۹ سیاست از تحلیل محتوای طرح های فرادست شهرستان کرمانشاه استخراج، غربالگری، تحلیل اصول و معیارها در قالب پرسشنامه به تعداد ۱۸ نفر از کارشناسان و صاحب نظران مرتبط با مسایل توسعه و محیط زیست در شهرستان کرمانشاه که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند، جهت وزن دهی و ارزش گذاری انجام شد. یافته ها پس از مرحله غربالگری نشان داد که سیاست توسعه صنایع بزرگ و سنگین (پالایشگاه و پتروشیمی) برای انجام ارزیابی راهبردی محیط زیستی در اولویت است. برآیند اصول و معیارها توسط نرم افزارChoice Expert تجزیه و تحلیل شد و اصول و معیارهای توسعه اقتصادی محلی و خودکفا با وزن نهایی ۰۴۰/۱ و تعیین اراضی بر اساس قابلیت و توان اکولوژیکی با وزن نهایی ۸۶۲/۰ بالاترین امتیاز و تمرکززدایی از ساختار اداری با وزن نهایی ۰۰۹/۰کمترین امتیاز را دارد. با وجود اینکه اتخاذ این سیاست سبب توسعه نسبی شهرستان کرمانشاه شده و طبق نتایج ارزیابی راهبردی محیط زیستی تحقیق هر چند از بعد اجتماعی، اقتصادی، نهادی حایز اهمیت است و آثار و پیامدهایی در توسعه اقتصادی محدوده دارد ولی آثار و پیامدهای عدم توجه به ملاحظات محیط زیستی و توان اکولوژیک حوزه های استقرار صنایع بزرگ در درازمدت منجر به کم کردن آثار اجتماعی، اقتصادی و نهادی می شود.

ارزیابی راهبردی محیط زیستی, تحلیل محتوا, سیاست های توسعه شهری, شهرستان کرمانشاه, تحلیل سلسله مراتبی AHP